Öğretmenlik mesleğine adanmışlığı belirleyen faktörler ve yapılandırmacı öğrenme ortamıyla ilişkisi

Abstract

Betimsel tarama modelinde yürütülen bu çalışmada, Antalya ilinde ikamet eden, Eğitim Fakültesinin çeşitli bölümlerinden mezun olup henüz atanmamış öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik adanmışlık düzeyleri ve yapılandırmacı öğrenme ortamına yönelik görüşleri kişisel özellikleri bağlamında incelenmiştir. Çalışmaya, 290'ı kadın, 59'u erkek olmak üzere 349 öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcıların %23.2'si sınıf öğretmenliği bölümünde, %28.6'sı fen bilgisi ve matematik öğretmenlik bölümlerinde öğrenim görürken, diğer katılımcılar da İngiliz dili eğitimi, okulöncesi öğretmenliği, sosyal bilgiler öğretmenliği ve Türkçe öğretmenliği bölümlerinden mezun olmuşlardır. Veri toplamak için kişisel bilgi soruları, öğretmenlik mesleğine adanmışlık ölçeği ile yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Uygulama öncesi güvenirlik analizleri ile ölçeklere ait doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda ölçeklerin bu çalışma için güvenilir ve geçerli bulgular vereceği sonucuna ulaşılmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen veri üzerinde ileri analizler yapılmadan önce normallik varsayımı sınaması yapılmıştır. Sonuç olarak, öğretmen adaylarından toplanan verinin alt ölçekler, maddeler ve ölçek bütününde normallik varsayımını sağlamadığını, dolayısıyla gruplar arası karşılaştırmalarda parametrik olmayan testlerin yürütülmesini öngörülmüştür. Çalışmada, araştırmanın amacına bağlı olarak beş araştırma sorusu geliştirilmiştir. Katılımcıların adanmışlık düzeyleri ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma eğilimleri, bu iki durumun ilişkisi, cinsiyet, bölüm, tercih nedeni bağlamında araştırılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeyleri ile yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma eğilimlerinin yüksek olduğu gözlenmiştir. Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeyleri ile yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma eğilimleri arasında pozitif yönlü ve yüksek düzeyli ilişkiler gözlenmiştir. Kişisel özelliklerine göre sonuçlar incelendiğinde; hem öğretmenlik mesleğine adanmışlık hem de yapılandırmacı sınıf ortamı oluşturma konusunda kadın öğretmenlerin erkeklerden, okulöncesi ve sosyal bilgiler öğretmenliği bölümünden mezun olanların diğer bölümlerden mezun olanlardan daha olumlu sonuçlar alınmıştır. Öğretmenliği ideali ve hayali olarak görenlerin diğerlerinden, tekrar sınava girse yine öğretmenlik bölümlerini tercih edecek olan aday öğretmenlerin diğer bölümleri tercih edecek olanlardan daha olumlu ortalamalar elde ettikleri gözlenmiştir.