Erkek egemen mesleklerde kadın: Antalya'da ulaşım (taksi, Otobüs, Tramvay) sektöründe kadın şoförler örneği

Abstract

Tarih boyunca meslekler çoğunlukla cinsiyete göre ayrılmıştır. Günümüzde pek çok sektörde olduğu gibi erkek egemenliğin hüküm sürdüğü ve cinsiyet ayrımına maruz kalan bir diğer sektör de ulaşımdır. Cinsiyet eşitliğine yönelik olumlu gelişmeler çeşitli mesleklerde giderek artsa da, baskın kültürün topluma aşıladığı bu zihniyet ulaşım sektöründe hala varlığını devam ettirmektedir. Kadının otobüs şoförlüğü, vatmanlık, taksi şoförlüğü gibi mesleklerde çalışmaması gerektiğine ilişkin anlayış, gelenek ve göreneklerin yanı sıra kültürel ve dini değer yargılarıyla da temellendirilmektedir. Bu koşullar altında ulaşım sektöründe kariyer yapmayı planlayan kadınlar endişelerine yenik düşüp bu hayallerinden vazgeçebilmektedir. Tüm bunlara rağmen ulaşım sektöründe çalışan kadınların sayısında dişe dokunur bir artış gözlenmektedir. Çalışmanın amacı ulaşımda çalışmayı tercih eden kadınların mesleği seçme hikâyelerinden yola çıkarak, sektörü sevme nedenlerini araştırmak, bu süreçte yaşadıkları avantajlı ve dezavantajlı durumları ortaya koymak ve bu alanda çalışmayı düşünen kadınlara sağlıklı seçimler yapabilmeleri bakımından katılımcıların deneyimlerini aktarmalarına yardımcı olmaktır. Bu doğrultuda Antalya ilinde faaliyet gösteren 6'sı otobüs şoförü, 6'sı vatman ve 2'si taksi şoförü olmak üzere toplamda 14 kadına ulaşılarak konuyla ilgili derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Sonuçlar göstermektedir ki, bu alanda çalıştırılan kadın sayısı az olduğu gibi pozitif ayrımcılık uygulamaları da yetersiz kalmaktadır. Ayrıca katılımcıların iş hayatında karşılaştıkları türlü sıkıntıların yanı sıra, iş-aile dengelerini de düzgün bir şekilde kurmaya çalıştıkları görülmektedir. Fakat tüm bu olumsuz durumları kendi yöntemlerince bir çözüme kavuşturan katılımcıların, toplum nezdinde olumlu bir imaj edindiği ve mesleklerini her geçen gün daha çok severek yaptıkları anlaşılmaktadır.