Gökkuşağı alabalığı (Oncorhyichus Mykiss) rasyonlarında tavuk mezbaha artıkları ununun, balık unu yerine kullanılma olanakları

Abstract

Balık unu, yüksek protein içeriği ve tek başına esansiyel amino asit gereksinimlerini karşılayabilecek düzeyde olması yanında, enerji, esansiyel yağ asitleri ve mineral madde yönünden zenginliği ile besin maddelerinin yüksek sindirilebiliği nedenleriyle balık rasyonlarında (özellikle de büyütme yemlerinde), yüksek miktarlarda kullanılan bir yem hammaddesidir. Fakat, üretim miktarlarının azlığı ve fiyatının yüksekliği nedeniyle balık unu yerine alternatif başka yem hammaddeleri bulma çalışmaları hızla devam etmektedir. Bu çalışma gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) rasyonlarında, tavuk mezbaha artıkları ununun (TMAU), balık unu (BU) yerine kullanılma olanaklarını ortaya koyabilmek amacıyla planlanmıştır. Bu araştırmada, deneme başı canlı ağırlıkları ortalama 34.5 g olan 750 alabalık kullanılmış ve deneme 5 farklı muamele, her muamelede 3 tekerrür ve her tekerrürde de 50 hayvan olacak şekilde tesadüf parselleri deneme desenine göre planlanmıştır. Denemede balık unu yerine değişik düzeylerde rasyona sokulan TMAU' nun ortalama canlı ağırlık, canlık ağırlık artışı, yem tükerimi, yemden yararlanma oranı, spesifik büyüme oranı, protein etkinlik oranı, hepatosomatik indeks, viscerosomatik indeks, iç organlar indeksi, karkas randımanı, kondüsyon faktörü, rasyonların besin madde sindirilebilirlikleri ve vücut kompozisyonu üzerine etkileri araştırılmıştır. İzokalorik ve izonitrojenik olarak hazırlanan deneme rasyonlarında BU ve TMAU düzeyleri sırasıyla % 46.83, 0 (kontrol); 38.22, 10; 29.61, 20; 21.01, 30 ve 12.40, 40 şeklindedir. Deneme boyunca her bir tankın su sıcaklığı ve çözünmüş oksijeni günlük olarak ve pH ise üç günde bir ölçülmüştür. Bu ölçümlere göre su sıcaklığı 14.2±0.9 °C, çözünmüş oksijen 8.8±0.3 mg/1 ve pH 7.5±0.2 olmuştur. Denemede kullanılan balık unu, TMAU ve deneme rasyonlarının amino asit içerikleri analizle tespit edilmiştir. Son üç tartımda rasyonların besin madde sindirilebilirliklerini tespit etmek amacıyla sağım yöntemi ile dışkı toplanmıştır. Ayrıca deneme başı ve sonunda populasyonu temsil edecek sayıda balık uygulanan muamelelerin vücut kompozisyonuna etkileri belirlenmek amacıyla ayrılıp kıyma makinesinden geçirilmiştir. Ortalama canlı ağırlık ve canlı ağırlık artışı bakımından % 20 TMAU içeren grup ile kontrol grubu arasında önemli bir farklılık bulunmazken, daha yüksek TMAU'lu gruplarda (%21.01 BU, % 30 TMAU ve % 12.40 BU, % 40 TMAU) önemli derecede daha düşük sonuçlar belirlenmiştir (p<0.05). Yem tüketimi % 40 TMAU içeren grupta, kontrol grubuna göre önemli düzeyde düşük gerçekleşmiştir (p<0.05). % 20 ve daha yüksek düzeyde TMAU içeren yemlerle beslenen gruplarda ise yemden yararlanma oranı, kontrol grubuna göre daha düşük olarak tespit edilmiştir (p<0.05).Hepatosomatik indeks, viscerosomatik indeks ve karkas randımanı yönünden gruplar arasından önemli farklılıklar bulunmazken, kondüsyon faktörü, spesifik büyüme oranı ve protein etkinlik oranı % 30 ve 40 TMAU içeren gruplarda diğer gruplara göre daha kötü gerçekleşmiştir (p<0.05). Rasyonların protein sindirilebilirlikleri % 20 ve daha yüksek TMAU'lu gruplarda; kuru madde, organik madde, yağ, kül ve enerji sindirilebilirlikleri ise % 30 ve 40'lık gruplarda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Deneme sonu vücut kuru madde, protein, yağ ve kül düzeyleri bakımından gruplar arasındaki farklılıkların önemsiz olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Tüm bu sonuçlara göre tavuk mezbaha artıkları ununun alabalık rasyonlarında % 20 düzeyinde kullanılabileceği veya balık ununun % 40'ı yerine ikame edilebileceği sonucuna varılabilir.