Mir'ât-ı 'Acaibü'l- Mahlukat ve Keşf-i Garaibü'l-Mevcudat (İnceleme-Transkriptli metin-100a-200a)

Abstract

Bu yüksek lisans tezinde Hüseyin Efendi Bin Muhammed Mustafa'nın Kazvînî'den 1697'de tamamladığı tam tercüme olan Mir'ât-ı 'Acâibü'l- Mahlûkât ve Keşf-i Garâibü'l- Mevcûdât adlı eserin 100a-200a varakları arası çalışılmıştır. Mensur şeklinde yazılan eserde zamanla ilgili kavramlar (gece gündüz, aylar -Arap, Rum ve Fars ayları- mevsimler), süfliyyat (ay altı âlemi), anasır-ı erba (ateş küresi, hava küresi -bulut, yağmur, rüzgâr, gök gürültüsü, yıldırım- yer küresi ve su küresi) ile ilgili acâibler anlatılmıştır. Bu eserin Staatbibliothek Marburg Ms. Or. Fol.2562, Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi, Nr. 1892, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine, Nr. 400 kayıtlı olan üç nüshası tespit edilmiş, Almanya nüshası esas alınarak transkriptli bir şekilde Latin alfabesine aktarımı sağlanmaya çalışılmıştır. Dört bölümden oluşan Mir'ât-ı 'Acâibü'l- Mahlûkât ve Keşf-i Garâibü'l- Mevcudât (100a-200a) adlı çalışmada birinci bölümde 'Acaibü'l- Mahlûkât türünün tarihi gelişimi hakkında bilgi verilmiş; ikinci bölümde Hüseyin Bin Muhammed Mustafa'nın hayatı ve eserleri üzerinde durulmuş; üçüncü bölümde eserin 100a-200a varakları arası kurgusal ve şekilsel olarak incelenmiş; dördüncü bölümde ise nüshaların tasnifinden sonra metnin transkripsiyonlu bir şekilde Latin harflerine aktarımı yapılmıştır.