Antalya ili Gündoğmuş ilçesi ve yöresi ağızları

Abstract

Bugüne dek teknolojinin gelişmesi ve yaşantının değişmesiyle artan ulaşım, sanayileşme, okuma-yazma oranı, iç ve dış göçler, iletişim araçları, televizyon, internet gibi unsurlarla Türkiye Türkçesi ağızları giderek kaybolmaktadır. Ağızlar, Türk milletinin etnik, dil ve tarihî yapısını belirlemede ses, şekil ve kelime hazinesinin tespitinde etkin rol oynamaktadır. Türkçenin zenginliğinin ortaya çıkarılmasında büyük öneme sahip olan ağızların tamamının derlenmesi ve incelemeleri yapılarak kayıt altına alınması gerekmektedir. Türkiye Türkçesi ağızları üzerinde günümüze kadar çok sayıda çalışma yapılmış ve pek çok araştırmacı da çalışmaya devam etmektedir. Birçok kitap, makale ve tez yer almasına rağmen henüz ağızların tamamı derlenmemiş ve incelenmemiştir. Bu çalışmanın temelini Antalya'nın Gündoğmuş ilçesinde soru-cevap yöntemiyle yapılan metin ve kelime derlemeleri oluşturmaktadır. Derlenen metinler ses ve şekil bilgisi açısından sınıflandırılarak incelenmiştir. Standart Türkiye Türkçesinde yer almayan yöreye özgü ses ve şekil özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Derlenen metinlerden elde edilen kelimeler sözlükte açıklanarak gösterilmiştir. Ulaşılan bilgiler dâhilinde yöre ağzının özelliklerinden yola çıkarak bölgenin ağız haritası ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bunların yanısıra çalışmanın sonunda metinler dışında derlenen kelime ve kalıp ifadelere yer verilmiştir.