Mikrobiyal gübre kullanımının patlıcan (Solanum melongena L.) ve lahana (Brassica oleracene var. capitata) fidelerinde büyüme ve gelişme üzerine etkileri

Abstract

Bu yüksek lisans tez araştırması mikrobiyal bir gübrenin, patlıcan (Solanum melongena L.) ve lahana (Brassica oleraceae var. capitata) tohumlarında çıkış oranı, çıkış süresi, fide boyu, fide kalınlığı, epikotil uzunluğu, hipokotil uzunluğu, klorofil miktarı ve bitki besin elementi içerikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada bitkisel materyal olarak Partner F1 patlıcan ve Fieldglory F1 lahana çeşitleri kullanılmış, fideler %70 torf + %30 perlit karışımında yetiştirilmiştir. Deneme, tesadüf parselleri deneme desenine göre 4 tekerrürlü ve 6 uygulama olarak yürütülmüş ve her tekrarlamada 40 adet bitki yer almıştır. Çalışma kapsamında GS (geleneksel fide yetiştiriciliği), M-1 (tohum ekiminden sonra 1 kez mikrobiyal gübreli sulama), M-2 (tohum ekiminden sonra 2 kez mikrobiyal gübreli sulama), M-3 (tohum ekiminden sonra 3 kez mikrobiyal gübreli sulama), MB (tohumları mikrobiyal gübreli suda bekletme), SB (Tohumları 24 saat suda bekletme) olmak üzere toplam 6 uygulamaya yer verilmiştir. Araştırmada çıkış yüzdesi (%), ortalama çıkış süresi (gün), çıkış indeksi, çıkış hızı (gün), fide kalınlığı (mm), fide uzunluğu (cm), hipokotil uzunluğu (cm), epikotil uzunluğu (cm), gerçek yaprak sayısı (adet/bitki), klorofil miktarı, fidelerde yaş ve kuru ağırlık (g), fidelerdeki makro (%) ve mikro element içerikleri (ppm) kriterleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, patlıcan ve lahana tohumlarının mikrobiyal gübreli suda bekletmenin çimlenmeyi engellediği görülmüştür. Patlıcanda çıkış yüzdesi, ortalama çıkış süresi ve çimlenme indeksinde mikrobiyal gübre uygulamalarının etkileri kontrol grubundan düşük çıkmış, çıkış hızını ise olumlu yönde kısaltmıştır. Patlıcanda fide, hipokotil ve epikotil uzunluğu M-1'de en yüksek olarak bulunurken, gerçek yaprak sayısı en yüksek M-3'de, yaş ağırlık M-1'de ve kuru ağırlık SB'de belirlenmiştir. Makro elementlerden N ve P en fazla GS'de, K içeriği M-3'de, Ca ve Mg ise M-1'de tespit edilirken, mikro elementlerden Mn en yüksek M-2'de, Zn M-1'de, Cu ise M-3'de bulunmuştur. Lahanada incelenen kriterler açısından en yüksek çıkış yüzdesi M-2'de, en kısa ortalama çıkış süresi M-1'de, en yüksek çıkış indeksi M-1'de ve en hızlı çıkış hızı ise M-3'de saptanmıştır. En yüksek fide kalınlığı değeri M-1'de, fide uzunluğu, hipokotil ve epikotil uzunluğu SB'de gözlenirken, klorofil miktarı M-2'de, yaş ağırlık ve kuru ağırlık M-1'de en yüksek olarak ölçülmüştür. Makro elementlerden N, P, K en yüksek M-2'de bulunurken, mikro elementlerden en yüksek Fe içeriği M-1'de, Mn içeriği SB'de, Zn içeriği M-3'de ve Cu içeriği M-1'de analiz edilmiştir.