Farklı tipteki kavun genotiplerinin Fusarium oxysporum f. sp. melonis'e dayanıklılık durumlarının klasik ve moleküler yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Toprak kökenli patojen Fusarium oxysporum f. sp. melonis (FOM)'in sebep olduğu Fusarium solgunluğu Dünyada kavun üretimini sınırlayan en önemli fungal hastalıklardan biridir. Bu hastalık ülkemizin kavun yetiştirilen alanlarının %85'in de görülmektedir. Günümüze kadar hastalık etmeni fungusun kavun tarlalarında 4 dört farklı ırkı (0, 1, 2 ve 1-2 ) tanımlanmıştır. Hastalıkla mücadelede ağırlıklı olarak kimyasal fungisit uygulamaları yapılmaktadır. Bununla beraber en etkili ve çevreci yöntem dayanıklı çeşitlerin veya genotiplerin belirlenip kullanılmasıdır. Bu tez çalışması Kırkağaç, Galia, Ananas ve Piel de Sapo kavun meyve tiplerindeki 20 adet kavun genotipinin F. oxysporum f. sp. melonis'in ırk 1 ve ırk 2'ye dayanıklılık durumlarının, moleküler ve klasik testlemeler ile belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Fide kök daldırma metodunun uygulandığı ve iki defa tekrarlanan klasik testlemelerde her genotipten toplam 12 bitki 3 tekerrürlü olacak şekilde kullanılmıştır. Moleküler çalışmalarda ise ırk 1 için SSR154 ve Fom2-R408 markırları, ırk 2 için NBS1-CAPS ve Fom1-R/Fom1-S markırları kullanılmıştır. Klasik testlemeler sonucunda 4 farklı kavun tipi içindeki 20 kavun genotipinden 11 genotip ırk 1'e, 7 genotip ırk 2'ye ve 4 genotip ise hem ırk 1 hem de ırk 2'ye dayanıklı bulunmuştur. SSR154 markırı kullanılarak yapılan moleküler testlemelerde ise 10 genotipin fungusun ırk 1'ine dayanıklı olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar göre SSR154 markırının klasik testlemeler ile uyum içinde olduğunu göstermiştir.