Türkiye kamu inşaat sektöründe içmimarlık alanın yeri ve Antalya Büyükşehir Belediye hizmet binası

Abstract

Türkiye'de inşaat sektörü kamu ve özel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kamu inşaat sektörü halkın ve devletin ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Geniş bir çalışma alanına sahip olan kamu inşaat sektöründe kamu kurum ve kuruluşları; idari, eğitim, askeri, sağlık, spor, konut, kültür, turizm, sanayi, üretim, ulaşım, alt yapı, depolama ve tarım alanlarında yapım işi ile mal veya hizmet alımlarının ihale yöntemi ile gerçekleştirmektedir. Bu alımlar, kanun ve yönetmelikler doğrultusunda ihale süreçlerinin esas ve usullerini belirlemektedir. Kamu inşaat sektöründe alanında uzman birçok mesleğin bir arada yürüttüğü hizmetlerde, içmimarın görev ve yetkisi, kanun ve yönetmeliklerde belirgin değildir. Bu çalışmada içmimarlık mesleğinin gelişim süreci ve kamu inşaat sektöründeki yeri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanuna göre yapım işleri ihale süreçleri ile içmimarın bu süreçlerdeki görev ve sorumlulukları dört aşamada ele alınacaktır. İlk aşamada, ihale öncesi hazırlık süreci; ikinci aşamada, ihale süreci ve sözleşmenin imzalanma süreci; üçüncü aşamada, yapım ve kontrollük süreci; dördüncü aşama işletme ve bakım-onarım süreci olmak üzere incelenecektir. Kamu inşaat sektörünün mevcut sorunları belirlenerek, içmimarın görev almaması durumunda ortaya çıkan problemlerin kamu zararına olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde; kamu inşaat sektörü yapılarından biri olan belediye hizmet binaları ve teşkilatlanma süreci incelenmiştir. Alan çalışması olarak, Antalya Büyükşehir Belediye Hizmet Binası seçilmiştir. Yapının fiziksel özellikleri (işlevsellik, esneklik, antropometri, ergonomi ve fiziksel çevre faktörler) ve sosyal özellikleri (kişisel alan, estetik, mahremiyet, bölge savunucusu, kalabalık ve psikolojik çevre faktörler) açıdan iç mekân incelemesi ile içmimarın görev ve sorumlulukları tartışılmıştır. Belirlenen problemler doğrultusunda Antalya Büyükşehir Belediye Hizmet Binası'nın; mekân tasarımı, kullanıcı-mekân ve kullanıcı-eşya ilişkisi incelenmiştir. Bu incelemeler doğrultusunda kamu inşaat sektörüne içmimarlık alanın dâhil edilmesiyle birlikte; tasarım ve uygulamada estetik ve kalitenin artacağı, süre, maliyet ve problemlerin azalabileceği analiz edilmiştir.