Ada bazlı kentsel dönüşümde enerji verimliliği uygulamaları ve maliyet ilişkisinin incelenmesi: Antalya örneği

Abstract

Kentler, ilk oluşumundan itibaren birçok sebepten yenilenme ya da dönüşüm sorunuyla karşılaşmışlardır. Yerleşim yerlerinin fiziki olarak iyileştirilmesi, sosyal ve ekonomik anlamda yaşanılabilir bir kente dönüştürülmesi kentsel planlamayla mümkündür. Dünyada her geçen gün yeni yerleşim alanlarının açılması, kentler giderek büyümesi enerji kaynakların kullanımının artmasına neden olmaktadır. Dünyada kentsel dönüşüm örnekleri incelendiğinde, özellikle enerjide dışa bağımlı olan ülkelerde, öncelikle ele alınan konuların başında bölgesel enerji verimliliğinin geldiği görülmektedir. Türkiye'de enerjiye olan talebin artması, her yıl enerji ithalatıyla milyarlarca doların harcanması, binalarda enerji verimliliğini artırmaya yönelik çalışmaların yürütülmesine neden olmuştur. Bu amaçla; gerçekleştirilen bu çalışmada örneklem olarak Antalya ili Kepez İlçesi, Gülveren Mahallesi'nde uygulanan ada bazlı kentsel dönüşüm projesinde yer alan örnek üç blok için enerji tüketim ve malzeme maliyet verilerine göre Baz Bina Modelleri oluşturulmuştur. Baz Bina Modellerinde enerjinin etkin kullanılmasına yönelik; ısı yalıtım malzemelerinde, cam ve aydınlatma sisteminde iyileştirmeler yapılarak, güneş kırıcı, hava kaynaklı ısı pompası, fotovoltaik sistem eklenerek ve optimum yönelim analizleri gerçekleştirilerek Tasarım Bina Modelleri oluşturulmuştur. DesignBuilder ve EnergyPlus termal simülasyon programları kullanılarak her bir iyileştirme ve uygulama sonrası Tasarım Bina Modellerinde elde edilen enerji tüketim sonuçları Baz Bina Modelleriyle karşılaştırılarak %32,4 ila %47,0 arasında enerji tasarrufu sağlandığı görülmüştür. Enerji verimliliğini arttırmaya yönelik yapılan iyileştirme ve uygulamaların oluşturduğu maliyet artışı hesaplanmıştır. Antalya'da bina kabuğunda uygulanacak optimum yalıtım malzemesi kalınlığı ömür maliyet analizi ve derece-gün metodu yardımıyla hesaplanmıştır. Çalışmanın bu özelliği ile Antalya özelinde enerji etkin yapı tasarım kriterleri oluşturularak belediyeler öncülüğünde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projelerinin sürdürülebilir, enerjide etkin tasarlanması hedeflenmektedir.