Psikolojik yansıma bağlamında dışavurumcu portre çözümlemeleri

Abstract

Dışavurumculuk, 19. yüzyılın sonundan başlayarak plastik sanatların ve çağın ruhunu tanımlamada temel oluşturmuştur. Dışavurumculuk yakın bir çağın akımı gibi görünse de kökleri 16. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Sanayi Devrimi, 1. Dünya Savaşı, makine gücüne dayalı üretim sistemi, toplumlar üzerinde, dolayısıyla birey üzerinde psikolojik yıkıcı bir etki bırakmıştır. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da ortaya çıkmıştır. Bozulmuş çizgiler, şekiller, abartılı renkler, deforme edilmiş karakterlerle sanatçının iç dünyasındaki endişeleri, korkuları, sevinçleri, soruları aktarmayı hedefleyen bir anlayış içerisinde 19. yüzyılın gerçekçilik ve idealizmine karşı anti natüralist bir bakış açısı içerir. Resim sanatında portre Rönesans'tan bu yana bireyin toplumsal statüsünü ortaya koymasının ve güçlü bir geçmişe sahip olmasının kanıtı niteliği taşımaktaydı.1960 sonrası sanat anlayışı pek çok alanda olduğu gibi klasik portre kavramı üzerinde de kırıcı bir etki oluşturmuştur. Günümüz resim sanatında dışavurumcu portre anlayışları psikolojik yansıma bağlamında resimsel çözümleme ile bu araştırmanın konusu olmuştur. Bu çalışma toplamda dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde dışavurumculuğun tanımı ve dışavurumculuğu hazırlayan etkenler incelenmiştir. İkinci bölümde dışavurumculuğun gelişimi başlıca sanatçıları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde dışavurumcu portre çözümlemelerinde psikolojik yansımanın etkisi incelenmiş ve dördüncü bölümde psikolojik yansıma bağlamında dışavurumcu portre uygulamaları bulunmaktadır. Bu çalışma, dışavurumcu portre bağlamında sanat tarihi ve plastik sanatlar açısından oldukça önemlidir. Değişen birçok kavram ile birlikte dışavurumcu yaklaşımın da ele aldığı konular değişime uğramıştır. Bu çalışmanın temelinde yatan amaç "Psikolojik Yansıma" bağlamında bireyin değişen günümüz sisteminde yaşadığı travmaların plastik çözümlemeler ile ortaya konmasıdır.