Azerbaycan’da afiş tasarımının gelişimi 1920-2000

Abstract

"Azerbaycan'da Afiş Tasarımının Gelişimi 1920-2000" başlıklı bu çalışmada, Azerbaycan Cumhuriyetinin Sovyetler dönemi ve bağımsızlık sonrası 10 yıllık bir dönemi kapsayan süreçte afiş tasarımının gelişimi incelenmiştir. Sovyet döneminde ve bağımsızlık sonrasında Azerbaycan, ekonomik, sosyal, politik, sanat, vb. alanlarda birçok önemli dönüşüm geçirmiştir. Bu dönüşümün en önemlilerinden bir tanesi de bağımsızlık sonrası ekonominin ve üretim sisteminin değişmesi nedeniyle ürünlerin ve etkinliklerin tanıtım ve reklam ihtiyacının doğmuş olmasıdır. Bu tez çalışmasında Azerbaycan'ın bağımsızlığından önce ve bağımsızlık sırasında hem gönüllüler, hem de devlet tarafından hazırlatılan/sipariş edilen afişler incelenmiştir. Çalışmada Azerbaycan'da erken dönem görsel iletişim örnekleri, Azerbaycan afişlerinin tarihsel süreçte gelişimi, bağımsızlık öncesince yaşanan olumsuzluklar ve bu olumsuzlukların afiş özelinde grafik sanatlara etkisi, yaşanan sanatsal gelişmeler, dönemin afiş sanatçıları/tasarımcılar ve ilk afiş örnekleri çoğunlukla literatür taraması ile araştırılmıştır. Reklam çalışmalarının olmadığı bu döneme ait tiyatro, sinema, gösteri gibi kültürel etkinliklerin afişleri, özellikle propaganda afişleri araştırmanın önemli içeriğini oluşturmuş, bununla beraber Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonraki süreçte yapılmış olan ulusal ve kültürel etkinliklere ait afişler de ele alınmıştır. Sonuç bölümünde ise 1980-2000 yılı içerisinde devlet yönetiminde, ekonomik sistemde ve toplumda yaşanan değişimler ile, afiş sanatında yaşanan değişimler birlikte analiz edilmiştir.