Stratejik halkla ilişkiler yönetim modelinin bağlamsal analizi: Türkiye’deki büyük iş örgütlerinin halkla ilişkiler uygulayıcılarının algılamalarına yönelik bir araştırma

Abstract

Halkla ilişkiler anlayışındaki paradigma değişimini temel alan bu tez çalışması, Türkiye'deki iş örgütlerinin sahip olduğu halkla ilişkiler anlayışının, geleneksel halkla ilişkilerden stratejik halkla ilişkilere evrilme sürecinin neresinde olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Ülkemizde faaliyet gösteren örgütlerin halkla ilişkiler uygulamalarında hangi modeli ya da modelleri benimseyerek ortama uyum sağladıkları ve bu çabaların özgün bir senteze karşılık gelip gelmediği sorusuna betimsel bir araştırma ile yanıt aranmaktadır.İstanbul Sanayi Odası (İSO) ?Türkiye'nin ilk 500 büyük kuruluşu? 2009 yılı verilerine başvurularak belirlenen işletmelerin halkla ilişkiler sorumlularının katıldığı araştırmada, büyük iş örgütlerinin seçilme nedeni, benimsedikleri ve uyguladıkları yönetim modellerinin güncel eğilimleri yansıtması ve zaman içerisinde orta ve küçük ölçekli örgütlerin de bu eğilimleri izleyeceğinin varsayılmasıdır.Halkla ilişkilerin stratejik değişim sürecinin ve halkla ilişkiler modellerinin temel değişkenlerini içeren ilk ve en kapsamlı ölçek olması nedeniyle bu araştırmada, Grunig vd. (2002) tarafından geliştirilen halkla ilişkilerde mükemmellik ve iletişim yönetimi ölçeği temel alınmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, Türkiye'deki iş örgütleri geleneksel halkla ilişkilerden stratejik halkla ilişkilere evrilme sürecinde yaşanan değişime karşı duyarlı bulunsa da, bunu faaliyetlerine bütünüyle yansıtamamaktadırlar. Özellikle baskı gruplarının, iş örgütlerinin faaliyetlerine yönelik zayıf ilgisi ve etkisi nedeniyle birçok firmada geleneksel işlevlerin sürdürülmekte olduğu ve basın ajansı modeline ağırlık verildiği söylenebilir. Bununla birlikte ?karma model?i kısmen de olsa uygulayan firmalarda ise halkla ilişkiler departmanlarının işletmede stratejik bir pozisyona sahip oldukları saptanmaktadır. Araştırmaya katılan firmaların benimsedikleri halkla ilişkiler anlayışının daha ziyade öykünmeci bir tutuma dayandığı ve firmaların salt stratejik bir içeriğe ulaşarak meşruiyet kazanmak yerine benzer uygulamaları tercih ederek; dolayısıyla birbirini taklit ederek eşbiçimli hale gelmeye çalıştıkları ve bu yolla meşruiyet aradıkları söylenebilir.