İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının okullardaki yaratıcı iklim üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada ilköğretim okulu yöneticilerinin etik liderliklerinin okullardaki yaratıcı iklim üzerine etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2007?2008 Eğitim Öğretim yılında Antalya ili merkez ilçe sınırları içinde bulunan 163 devlet ilköğretim okulunda görev yapmakta olan 4443 ilköğretim okulu öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada 1108 ilköğretim okulu öğretmeni anketi değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan anket formunun birinci bölümde öğretmenlerin kişisel bilgilerinin öğrenilmesini sağlayan maddelere, ikinci bölümde Sungur (1997, s.224-230) tarafından geliştirilen ?Yaratıcı Okul İklimi Ölçeği? maddelerine, üçüncü bölümde ise ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerinin etik liderlik davranışlarına yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla, Yılmaz'ın (2006, s.87) ?Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ)? maddelerine yer verilmiştir. Yaratıcı Okul İklimi anketinin madde toplam test korelasyonu (Cronbach's Alpha) r= 0. 987, Etik Liderlik anketinin ki ise r=0. 975 bulunmuştur.Ölçekte Likert tipi beşli derecelendirme ölçeği (1: Hiçbir zaman, 2: Nadiren, 3: Bazen, 4: Sık Sık, 5: Her zaman) kullanılmıştır. Anlamlılık testlerinin tümünde p ? .05 düzeyi esas alınmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, pearson korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, parametrik testlerden ilişkisiz örneklemler için t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek faktörlü varyans analizi (One Way ANOVA) ile parametrik testlerin varsayımlarının karşılanamaması durumunda parametrik olmayan testlerden Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yeterli oranda etik liderlik davranışları sergiledikleri bulunmuştur. Öğretmenlere göre okul yöneticileri en fazla "Karar Vermede Etik" boyutundaki davranışları, en az ise ?İklimsel Etik? boyutundaki davranışları gerçekleştirmektedirler. Aynı zamanda, öğretmenlere göre ilköğretim okullarında görev yapan yöneticiler okulda yaratıcı bir iklim oluşturma ve geliştirme amaçlı davranışları da yeterli oranda sergilemektedirler. Öğretmenlere göre okul yöneticileri, yaratıcı okul ikliminin "Girişkenlik ve Motivasyon", "Güven ve Destek Olma", "Otonomi ve Üretkenlik" ve "Engelleri Kaldırma" alt boyutlarında yer alan davranışları sık sık; ?Görüşmeler? ve ?Risk Alma? alt boyutlarında yer alan davranışları ise bazen gerçekleştirmektedirler. Son olarak, yine öğretmen görüşlerinden elde edilen çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre yöneticilerin etik liderliklerinin okullardaki yaratıcı okul iklimi üzerinde çok önemli bir etken olduğu sonucuna varılmıştır.