Hiperkolesterolemik ratlarda resveratrolün trombosit aktivasyonuna etkisi

Abstract

Bu çalışmada, hiperkolesterolemi oluşturulan sıçanlarda resveratrolün trombosit aktivasyonunu, karaciğer oksidan ve antioksidan sistemini nasıl etkilediği araştırılmıştır. Sıçanlar 5 gruba ayrılmıştır: (1) kontrol (K), (2) alkol (A), (3) resveratrol (R), (4) kolesterol (Kol) ve (5) kolesterol + resveratrol (Kol+R). Kontrol, A ve R grubunda bulunan sıçanlar 8 hafta boyunca standart yem ile beslenmiştir. Sekiz haftanın sonunda, A grubuna intraperitoneal (ip) olarak 20 gün süreyle %50'lik etanol, R grubuna ise 20 gün süreyle ip resveratrol (20 mg/kg/vücut ağırlığı) verilmiştir. Kolesterol ve Kol+R grupları 8 hafta süreyle %5 kolesterol içeren yemle beslenmiştir. Sekiz hafta sonunda Kol+R grubuna 20 gün süreyle ip resveratrol (20 mg/kg/vücut ağırlığı) verilmiştir. Total kolesterol (TK) düzeyleri kontrollere kıyasla deney gruplarında daha yüksek bulunmuştur. Kolesterol grubuna kıyasla Kol+R grubunun TK düzeyleri daha düşük bulunmuştur. Kontrol grubuna kıyasla, A ve Kol grubunda CD40-CD40L ve P selektin ekspresyonunun arttığı, R grubunda azaldığı görülmüştür. Kol+R grubunda CD40-CD40L ve P selektin ekspresyonunun Kol grubuna göre azaldığı bulunmuştur. Plazmada bakılan parametrelerden sCD40, interlökin-6 ve platelet faktör-4 düzeyleri, K, A ve R gruplarına kıyasla, Kol ve Kol+R gruplarında daha yüksek bulunmuştur. Kontrol grubuna kıyasla, tüm deney gruplarında serum lipid peroksidasyon markırları olan tiyobarbitürik asit reaktif bileşikleri (TBARS) ve okside LDL düzeyleri artarken paraoksonaz-1 aktivitesi azalmıştır. Lizofosfatidik asit, hidrojen peroksit ve nitrotirozin düzeyleri hem Kol hem de Kol+R gruplarında kontrollere göre arterken, NT ve LPA düzeyleri Kol grubuna göre Kol+R grubunda daha düşük bulunmuştur. Karaciğer homojenatlarında, glukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD), glutatyon redüktaz (GR) ve glutatyon-S-transferaz (GST) aktiviteleri ve protein karbonil (PK), nitrit (NO2), nitrate (NO3), NT, TBARS, redükte glutatyon (GSH) ve okside glutatyon (GSSG) düzeyleri Kol grubunda kontrole göre artmıştır. Kolesterol ve Kol+R gruplarının karaciğer oksidan ve antioksidan durumlarını kıyasladığımızda, Kol+R grubunda G6PD, süperoksit dismutaz, GR ve GST aktivitelerinin Kol grubuna göre azaldığını, katalaz ve glutatyon peroksidaz aktivitelerinin Kol grubuna göre arttığını bulduk. Diğer yandan, Kol+R grubunda Kol grubuna göre daha düşük GSH, GSSG, NO2, NT ve TBARS düzeyleri ve daha yüksek PK ve antioksidan potansiyel düzeyleri saptanmıştır. Patolojik inceleme sonucunda, Kol grubunun intima kalınlığında ve intima alanında kontrollere göre artış gözlenmiştir Bunun yanısıra, resveratrol, hiperkolesterolemik ratların trombosit aktivasyonunu azaltırken kan kolesterol düzeyini de düşürmüştür. Bu bulgular ışığında, resveratrolün damarlardaki kalınlaşma ve yüzey alanını azaltıcı etkisinin, CD40-CD40L ekspresyonu etkileyerek trombosit aktivasyonunu azaltmasına ve karaciğer oksidan-antioksidan siteminin antioksidanlar yararına etkilemesine bağlı olabileceğini düşünmekteyiz.