Sıçanlarda mide motilitesi üzerine OREKSİN-A’nın periferal etkisi

Abstract

Oreksinler, varlıkları ilk olarak iştah merkezi olarak bilinen lateral hipotalamustaki nöronların hücre gövdelerinde gösterilmiş olan bir peptid ailesidir. Oreksin-A, 33; Oreksin-B ise 28 amino asit içermektedir. OX1R ve OX2R olarak iki farklı reseptörü tanımlanan oreksinlerin, bilinen en önemli fonksiyonu iştah ve beslenmenin düzenlenmesidir. Gerek santral, gerekse periferik oreksin sentezinin en önemli uyaranının açlık olduğu bilinmektedir. Gastrointestinal sistemde enterik sinir sistemi, düz kas hücreleri, enterokromafin hücreleri ve vagal afferent nöronlar oreksinleri ve reseptörlerini içermektedir.Açlık uygulamasına bağlı olarak artan endojen oreksin-A'nın mide motilitesine santral ve periferal etkilerinin araştırılması amacıyla planlanmış olan çalışmamızda Wistar sıçanlar: Tok (açlık uygulanmayan), Kontrol (18 saatlik açlık uygulaması), SB (18 saatlik açlık uygulaması+OX1R antagonisti SB-334867; 10mg/kg, i.v.), VG (18 saatlik açlık uygulaması+vagotomi), 36 s aç (36 saatlik açlık uygulaması), 36 s aç-SB (36 saatlik açlık uygulaması+OX1R antagonisti SB-334867; 10mg/kg, i.v.), 36 s aç-VG (36 saatlik açlık uygulaması+vagotomi) ve 36 s aç-VG-SB (36 saatlik açlık uygulaması+vagotomi+OX1R antagonisti SB-334867; 10mg/kg, i.v.) olarak 8 gruba ayrılmıştır. Mide boşalma hızı spektrofotometrik olarak, göç eden motor kompleks (MMC) aktivitesi ise manometrik yöntem ile ölçülmüştür. Plazma oreksin-A seviyesi radyoimmunoassay (RIA), mide ve hipotalamus dokularındaki preprooreksin ekspresyonu western blot, mide dokusundaki oreksinerjik immünoreaktivite ise immünohistokimya yöntemi ile değerlendirilmiştir.36 saat süreyle aç bırakılan sıçanlarda plazma oreksin-A seviyesi, hipotalamus ve midedeki preprooreksin protein miktarı ile midedeki oreksinerjik immünoreaktivite gösteren hücre sayısı önemli derecede artmıştır. Düzeyi artan endojen oreksin-A, mide boşalma hızını arttırmış ve MMC döngüsünün süresini uzatmıştır. Oreksin-A'nın mide boşalımı ve MMC üzerine olan etkilerinin, OX1R selektif antagonisti olan SB-334867 uygulaması ile ortadan kaldırılması, söz konusu etkilerin OX1R aracılığı ile gerçekleştiğini göstermekte olup, vagotomi işlemi oreksin-A'nın bu etkilerini değiştirmemiştir.Bu sonuçlar ışığında, açlık durumunda Oreksin-A'nın periferal olarak da artış gösterdiği, mide boşalımı üzerine hızlandırıcı, MMC üzerine inhibitör etkisi olduğu ve bu etkinin santral ve periferal olarak farklı mekanizmalar aracılığı ile gerçekleştiği anlaşılmaktadır.