Ratlarda aşil tendon iyileşmesinde kitosan ve terapötik ultrason tedavisinin etkisi: fonksiyonel ve histolojik çalışma

Abstract

Amaç: Hasarlanan tendonun tam anlamıyla iyileşmesini sağlamak ve sahip olduğu fonksiyonelliğini geliştirmek gerekmektedir. Çalısmamızı aşil tendonu hasarının iyileşmesine kitosan ve terapötik ultrasonun zamana bağlı etkisini incelemek amacıyla planladık. Tendon iyileşmesini ve sürecini farklı gruplarda farklı zaman aralıklarıyla kendi aralarında karşılaştırarak en etkili tedavi yönteminin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Wistar albino, Rattus norvegicus türü yetişkin erkek ratlar (250-270 gr), 5 gruba ayrıldı (n= 156). Grup I: Kontrol (n=12) hiçbir işlem uygulanmazken, Grup II: Hasar (n=36) grubuna ait deneklerin sağ aşil tendonları cerrahi olarak orta hattan kesilerek hasar oluşumu sağlandı ve Kessler yöntemi ile dikildi. Grup III:Kitosan (n=36) grubuna Kessler yöntemi sonrası kitosan solüsyonu uygulandı. Grup IV:Ultrason (n=36) grubuna Kessler yöntemi sonrası terapötik ultrason uygulandı (haftanın 5 günü 5 dakika süre ile 1 Mhz frekanslı 1 watt/cm2). Grup V:Ultrason+Kitosan (n=36) grubuna Kessler yöntemi sonrası hem kitosansolüsyonu hem de terapötik ultrason uygulandı (haftanın 5 günü 5 dakika süre ile 1 Mhz frekanslı 1 watt/cm2). Yapılan deneylerle tenascin-C ve tip 3 kollajen ekspresyonuna etkisine araştırıldı. Bulgular: Tedavi uygulanan tüm gruplar içerisinde kontrol grubuna en yakın morfolojideki kollajen lifleri 6 hafta boyunca hem ultrason hem de kitosan uygulanan gruptaki deneklerde gözlemledik. Ökromatik yapıda nükleusa sahip tenosit sayısında artışın daha fazla, düzensiz yapıda olan kollajen liflerin daha düzenli, sayıca oldukça fazla ve etraflarının çok daha pürüzsüz olduğu elde edilen bulgularla desteklenmiştir. Sonuç: Tüm grupların fonksiyonel ve histolojik değerlendirilmeleri elde edildikten sonra, tendon iyileşme süreci göz önüne alınarak hem kitosan hem de terapötik ultrason uygulanan yöntemin daha etkili olduğu belirlenmiştir.