Sosyal bilişsel teoriye temellendirilmiş “Çocuğumu güneşten koruyorum” programının ebeveyn davranışlarına etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Sosyal Bilişsel Teoriye temellendirilmiş "Çocuğumu Güneşten Koruyorum" programının ebeveynlerin güneş koruyucu ürün kullanma ve güneşten kaçınma davranışlarına etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, üç grupta, ön test - son test - izlem düzeninde, randomize kontrollü deneysel bir çalışmadır. Çalışma Nisan-Ekim 2018 tarihleri arasında Manavgat'ta gerçekleştirilmiştir. Çalışma 63 eğitim, 62 eğitim + SMS ve 60 kontrol grubu olmak üzere toplam 185 ebeveyn ile yapılmıştır. Girişim grubu ebeveynlerine altı haftalık Çocuğumu Güneşten Koruyorum Programı uygulanmış, daha sonra eğitim + SMS grubuna haftada iki kez olacak şekilde toplam 25 tane SMS mesajı gönderilmiştir. Verilerin toplanmasında Ebeveyn Tanıtım Formu, Deri Kanseri Risk Algısı, Deri Kanseri ve Güneş Bilgi Ölçeği, Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği, Ebeveyn Güneşten Koruma Ölçekleri, Ebeveynlerin Kendilerini ve Çocuklarını Güneşten Koruma Davranışları Soru Formu kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde McNemar Testi, Marjinal Homojenlik Testi, Wilcoxon İşaretli Sıra Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi ve eta-kare değeri kullanılmıştır. Bulgular: Çocuğumu Güneşten Koruyorum Programında yapılan girişimler, eğitim ve eğitim + SMS gruplarının kontrol grubuna göre ebeveynlerin güneş koruyucu ürün kullanımı davranışlarını, güneşten kaçınma davranışlarını, kendilerini ve çocuklarını güneşten koruma davranışlarını arttırmıştır (p<0.05). Eğitim + hatırlatıcı SMS gönderilen gruptaki ebeveynlerde bu davranışların daha yüksek oranda arttığı görülmüştür (p<0.05). Sadece güneş koruyucu ürün kullanımı ile ilgili beklentilerdeki artış anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç: Sosyal Bilişsel Teoriye temellendirilmiş Çocuğumu Güneşten Koruyorum Programının ve hatırlatıcı kısa mesaj göndermenin ebeveynlerin güneşten korunma davranışları üzerinde olumlu etkileri olmuştur.