Organik gıda ürünleri ve iyi tarım ürünlerine ilişkin tüketici algı ve tutumları: Antalya örneği

Abstract

Bu çalışmada son yıllarda tarımsal üretimde yeni bir üretim yöntemi olarak kabul edilen organik tarım ve iyi tarım uygulamaları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Geleneksel tarımda bilinçsiz ve yoğun kimyasal kullanımının çevre, insan ve diğer canlıların sağlığı için olumsuz etki yaratması tüketicileri organik ürünlere ve iyi tarım ürünlerine yönlendirmiştir. Yürütülen bu araştırmada organik gıda ürünleri ve iyi tarım ürünlerine ilişkin tüketici algı ve tutumlarını ölçmek, tüketicinin bu kavramlara ilişkin bilinçlilik düzeyini tespit etmek, organik gıda ya da iyi tarım ürünleri tüketimini etkileyen faktörleri belirlemek ve bu ürünleri hiç tüketmeyen tüketicilerin tüketmesini sağlayacak unsurları saptamak amaçlanmıştır. Bu verileri elde edebilmek için de organik gıda ürünleri ve iyi tarım ürünlerine ilişkin tüketici algı ve tutumlarını ölçen 39 ifadeden oluşan bir anket düzenlenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde araştırmanın amacı, kapsamı, araştırmada kullanılan materyal ve yöntem hakkında genel bir bilgilendirme yapılmıştır. İkinci bölümde organik tarım hakkında genel bir bilgilendirme yapılmıştır. Bu bölümde organik tarım ile klasik tarım karşılaştırılmış, organik tarımın özelliklerine, ilkelerine, amaçlarına, avantajlarına, dezavantajlarına ve yasal düzenlemelere yer verilmiştir. Ayrıca organik tarımın dünyadaki ve Türkiye'deki gelişimi ve tarihçesi incelenmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde iyi tarım uygulamalarına ilişkin genel bir bilgilendirme yapılmıştır. İyi tarım uygulamalarının amacı, faydaları, temel ilkeleri, sertifikasyon sistemi, yasal düzenlemelere ve iyi tarımın Türkiye'deki ve dünyadaki gelişimi incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde araştırmadan elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Bu bölümde betimsel analiz ve faktör analizi yöntemleri kullanılarak araştırmaya yönelik çeşitli verilere ulaşılmıştır. Anket verilerine göre organik gıda ürünleri ve iyi tarım ürünlerine ilişkin tüketici algı ve tutumlarını ölçmeye yönelik yapılan faktör analizi sonucu altı faktör belirlenmiştir. Bu faktörler toplam varyansın %73,611'ini açıklamaktadır. Faktörler sırasıyla hormon-kalıntı, pazara ulaşım, çevre dostu olma, denetim, sağlıklı bulma, bilinç düzeyi olarak isimlendirilmiştir. Son aşamada bu veriler yorumlanmış ve sonuç ve öneri kısımlarına yer verilmiştir.