Düzenli egzersiz yapan bireyleri rekresyonel egzersize motive eden nedenler ile algıladıkları sağlık çıktıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Günümüzde bireylerin serbest zamanlarında yoğun bir şekilde rekreasyonel egzersizlere katıldıkları görülmektedir. Bu egzersizlere katılırken farklı motivasyonlarla hareket ettikleri literatürde raporlandırılmıştır. Özellikle sağlık, rekabet, dış görünüm, sosyalleşme, eğlence ve becerilerin gelişimi gibi faktörlerin egzersiz motivasyonunda etkili olduğu bilinmektedir. Algılanan sağlık çıktıları ise, bireylerin yaptıkları egzersizden algıladıkları sağlığa yönelik faydaları kapsamaktadır. Bu çalışmada, bireylerin rekreasyonel egzersiz motivasyonu faktörleri içerisinde hangisinin en yüksek olduğunu saptamak, her bir motivasyon faktörünün rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ile ilişkilerini incelemek ve en yüksek ilişkiyi gösteren faktörün egzersiz motivasyonunu ne kadar yordadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemini; Antalya'da farklı fitness merkezlerine devam 170 erkek (Ortyaş=26,86±7,81) ve 124 kadın (Ortyaş=30,90±9,201) toplam 294 (Ortyaş =28,57±8,648) katılımcıdan oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Türkçe adaptasyonu Gürbüz ve ark. tarafından yapılan "Rekreasyonel Egzersize Güdülenme Anketi (REMM)" ve Türkçe adaptasyonu Yerlisu Lapa ve ark. tarafından yapılan "Rekreasyonda Algılanan Sağlık Çıktıları Ölçeği (RASÇÖ)" kullanılmıştır. REMM'in Chronbach Alfa katsayısı ölçeğin geneline ilişkin .94 iken, alt faktörlerine ilişkin sırası ile .90, .87, .81, .89 ve .82 arasında değişirken, RASÇÖ'nin ise geneline ilişkin .92'tür. Verilerin çözümünde Pearson Momentler Çarpım Korelasyonu ve basit doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin egzersiz motivasyonu faktörleri puan ortalamaları sırasıyla sağlık 4.34, beceri gelişimi 4.19, dış görünüm 4.19, sosyal ve eğlence 3.71 ve rekabet 3.38 şeklinde olduğu saptanmıştır. Egzersiz motivasyon faktörleri içerisinde sağlık motivasyonu .663 (p<.001) rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ile en yüksek korelasyona sahiptir ve algılanan sağlık çıktılarını anlamlı düzeyde yordadığı görülmektedir (R=.663, R2=.438, F=229,336, p<.001). Bu bulgular sonucunda bireylerin en çok sağlık ile motive oldukları, bu bağlamda da algılanan sağlık çıktılarının en yüksek düzeyde sağlık motivasyonu ile yordandığı söylenebilir.