Türkiye için cari işlemler dengesinin sürdürülebilirliğinin analizi

Abstract

Dünyada serbest ticaret anlayışının hız kazanmasıyla birlikte ülkelerin cari işlemlerinin hesap hareketlerindeki değişim artmaktadır. Cari açığın sürdürülebilirliği kavramı cari hesaptaki hareketliliği açıklamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Nitekim cari işlemler dengesindeki negatif değişimin hangi orandan sonra kriz yaratacağı ve bu açığın nasıl finanse edilebileceği sorularına yanıt aramasına sebep olmaktadır Cari işlemler hesabındaki dengesizlikler, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik istikrarı ve performansı hakkında bilgi veren temel göstergelerden birini ifade etmektedir. Bu kriter ülkenin gelecekteki ekonomik güvenini, olası bir krize karşı ekonomideki etkisini ve ülke ekonomisine yatırım yapılabilmesi gibi konular hakkında bilgi sağlayabilmektedir Bu çalışmada amaçlanan Türkiye'deki cari işlemler açığının 2001 yılından sonraki dönem göstergelerini inceleyerek sürdürülebilirliği hakkında analiz yapabilmektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye'deki cari açığın gayri safi yurtiçi hasılaya oranı, ihracat ve ithalat arasındaki ilişkisi, 2001-2018 yılları arasındaki çeyreklik dönemler ile Johansen eş-bütünleşme, Granger nedensellik ve VECM uzun ve kısa dönem katsayı tahminleri kullanılarak incelenmektedir. Elde edilen veriler neticesinde Johansen eş-bütünleşmenin varlığını göstermesi cari açığın sürdürülebilir olduğunu göstermektedir. Bu duruma istinaden uzun dönemli bağımsız değişken katsayılarının 1'den küçük olması, ilgili dönem için cari açığının zayıf sürdürülebilir olduğu sonucuna varmamızı sağlamaktadır