Kayıt dışı ekonomi ile mücadelede vergi denetiminin etkisi

Abstract

Kayıt dışı ekonomi, ticari ve ekonomik faaliyette bulunan bireylerin, bu faaliyetlerini kayıt altına almamak suretiyle bir takım gelirlerini devletten gizlemesidir. Bir ülkede kayıt dışı ekonominin varlığı, o ülkede gayri safi milli hasıla gibi ekonomik göstergelerin doğru hesaplanmasını engellemektedir. Uygulanan ekonomik ve mali politikaların etkin ve verimli olmasını sağlamak için kayıt dışı ekonomi oranı azaltılmalıdır. Kayıt dışı ekonomi oranlarının azaltılması için öncelikle kayıt dışı ekonomiye neden olan etkenler tespit edilmeli, bu etkenleri kökünden giderecek çözüm arayışlarında bulunulmalıdır. Kayıt dışı ekonomi ile mücadelede vergi denetimleri etkin bir yöntemdir. Denetim sırasında devletin mahrum bırakıldığı vergi gelirleri tahsil edilirken aynı zamanda denetlenme endişesi taşıyan diğer mükellefler üzerinde caydırıcı etki yaratılarak vergi kaçırmanın maliyeti de artırılmış olmaktadır. Bu çalışmamızda; kayıt dışı ekonominin tanımı, Türkiye özelinde kayıt dışı ekonomiye neden olan etkenler ele alınmış, kayıt dışı ekonomiyi ölçme yöntemleri ve OECD ülkelerinde kayıt dışı ekonomi oranlarından bahsedilmiş, bu ülkelerde yapılan vergi denetimlerinin kayıt dışı ekonomi ile mücadelede etkinliği değerlendirilmiştir.