Promethee yöntemi ile Türkiye’de yenilenebilir enerji alternatiflerinin sıralanması

Abstract

Yaşam için vazgeçilmez bir olgu olan enerji, günümüzde tüketimi artan taleplerin başında gelmektedir. Artan nüfus oranı ve gelişen teknolojik koşullar bu durumun başlıca sebeplerindendir. Talebin karşılanmaya çalışılması enerjide sınırlı kaynakların azalmasına sebebiyet vermekte ve günümüz dünyasında yoğun bir şekilde tartışılır bir problem haline gelen bu duruma çözüm olarak yenilenebilir enerji alternatiflerine olan ilgi artmaktadır. Enerji ihtiyacının, yerli kaynaklarla karşılanarak dışa bağımlılığın azaltılması, enerji sürdürülebilirliğinin sağlanması ve çevreye verilen zararın en aza indirilmesi açısından önemli bir paya sahip olan yenilenebilir enerji alternatiflerinden, 2018 yılında Türkiye genelinde tüketilen enerjinin yaklaşık %32'sinin elde edildiği Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından elde edilen bilgiseldir. Buna bağlı olarak yenilenebilir enerji alternatifleri potansiyeli açısından elverişli bir konuma sahip olan Türkiye'nin, bu alternatiflerden faydalanma oranının oldukça düşük seviyede olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle Türkiye'nin sahip olduğu yenilenebilir enerji potansiyelini daha etkin ve verimli kullanılması adına hedefler gerçekleştirilmesi Türkiye'nin bu konuda kendi kendine yetebilen bir ülke konumuna gelebilmesine önemli katkı sağlamaktadır. Bu analiz Türkiye'nin, yenilenebilir enerji kaynaklarındaki hem mevcut durumunu hem de gelecek hedeflerini incelemekte ve yenilenebilir enerji alternatiflerinden ele alınan biyokütle, jeotermal, güneş, rüzgar, hidroelektrik ve dalga enerjisinin, 5 kriter doğrultusunda PROMETHEE yaklaşımı ile sıralama işleminin gerçekleştirilmesi sağlamaktadır. Yenilebilir enerji alternatiflerinin sıralaması ile ilgili yayınlarda alternatifler; biyokütle, jeotermal, güneş, rüzgar, hidroelektrik enerjisi olarak ele alınmıştır. Buna bağlı olarak çalışmada değerlendirme kriterleri dikkate alınarak yapılan sıralama işleminde yenilenebilir enerji alternatiflerine ek olarak dalga enerjisi eklenmiştir. Yenilenebilir enerji alternatiflerinin daha etkin ve verimli kullanılması, bu alternatiflerden elde edilecek enerjinin sürdürebilir enerjiyi sağlaması ve buna bağlı olarak enerji ithalatının azaltılmasına katkı sağlaması, sıralama işleminde potansiyel kriterin önemini ortaya koymaktadır. Bu ülke için yenilenebilir enerji alternatifleri sıralamasında değerlendirme kriterlerinden biri olan potansiyel kriterin de büyük bir etkisiyle, biyokütle enerjisi hem depolanabilir olmasıyla hem de çevre kirliliği oluşturmamasıyla ilk sırada yer almaktadır.