1995 Azerbaycan Cumhuriyeti anayasası’nda cumhurbaşkanı

Abstract

1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşan Azerbaycan Cumhuriyeti, demokratikleşme sürecine girmiş oldu. Azerbaycan Cumhuriyeti, bağımsızlığını kazandığı ilk günden itibaren istikrarını ve demokrasisini sağlayabilmesi amacıyla Anayasalcılık sürecine girmekle bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'nın kabul edilmesi yönünde ciddi adımlar atmaya başladı. 12 Kasım 1995 yılında referanduma sunulmuş ve halktan büyük destek alarak kabul edilmiş olan bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası, hala yürürlülükte bulunmaktadır. Kuvvetler ayrılığı ilkesini öngören 1995 Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası, güçlü yürütme ilkesini benimsemiş ve Devlet Başkanı'nı geniş yetkilerle donatmıştır. İlk defa Mayıs 1990'da tesis edilen Devlet Başkanlığı kurumu, Azerbaycan Anayasal düzenlemesinin merkezinde yer alarak, devletin ve yürütmenin başı olarak belirtilmiştir. Çalışmamızda, Azerbaycan anayasal ve siyasal sisteminin merkezinde bulunan Devlet Başkanlığı kurumuna ilişkin düzenlemeler ele alınmış ve detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmamız üç bölümden ibaret olmakla, birinci bölümde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin son bir asırlık tarihsel süreçte yaşamış olduğu Anayasal gelişmeler genel hatlarıyla ele alınarak incelenmiştir. İkinci bölümde, Azerbaycan Anayasası'nın düzenlemiş olduğu yürütmenin yapısı ve yasama ile yürütme erkleri arasındaki ilişkiler esas alınarak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin benimsemiş olduğu hükümet sistemi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın, üçüncü bölümünde ise Azerbaycan Anayasası'nın Devlet Başkanlığı kurumuna ilişkin bütün düzenlemeleri, özellikle de Devlet Başkanı'nın yetkileri ele alınarak incelenmiş ve 1995 Anayasası'nın bugüne kadar uğramış olduğu değişikliklerin Devlet Başkanlığı kurumuna etkisi değerlendirilmiştir.