Tarihi yığma taş yapıların bilgisayar destekli analizi : Ayvalıkemer (Sillyon) köprüsü yapısı örneği

Abstract

Anadolu toprakları tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu medeniyetlerden günümüze birçok tarihi yapı miras olarak kalmıştır. Bu yapıların içerisinde, tarihi kemer köprüler önemli şekilde yer tutmaktadır. Ülkemiz coğrafyası, çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı gibi birçok nehir, ırmak ve akarsuyu da içerisinde barındırmaktadır. Bu nedenle geçmiş toplumlar tarafından ulaşımlarını kolaylaştırmak adına yapılan tarihi kemer köprüleri de kültürel mirası olarak bünyesinde bulundurmaktadır. Fakat bu köprüler, günümüze gelene kadar doğal afetler, zaman ve insanlardan kaynaklı tahribata uğramıştır. Bu tez çalışması, genel hatlarıyla dört ana başlık halinde hazırlanmıştır. Tezde öncelikle, tarihi kemer köprüler hakkında genel bilgiye yer verilmiştir. Bu genel bilgiye değinecek olursak, tarihi kemer köprülerin tanıtımı, tarihi yapılarla ilgili geçmişte yapılan çalışmalar, yapı elemanları, köprülerin hasar türleri ve incelemesi yapılacak köprünün coğrafi açıdan jeolojik durumu konu edilmiştir. Akabinde bu tarihi yapıların korunması hususunda yapılması gereken restorasyon çalışmalarının önemi vurgulanmıştır. Daha sonra bu yapılara ait geometrik özelliklerin, gelişen teknolojik yöntemlerin de yardımıyla, YLT (Yersel Lazer Tarama) yöntemi kullanılarak nasıl dijital ortama aktarıldığı ve analize yönelik üç boyutlu modelin oluşturulduğu hakkında detay bilgiye yer verilmiştir. Son olarak ise, teze konu olan tarihi kemer köprünün restore edilmiş haline ait üç boyutlu modelin bilgisayar destekli analizi gerçekleştirilmiş ve sonuçlar irdelenerek sunulmuştur.