Bir kaya tırmanışı bölgesinde kalabalık standartlarının belirlenmesi

Abstract

Kaya tırmanışı, sadece macera arayan kısıtlı bir grubun gerçekleştirdiği bir spor branşından, önemli bir rekreasyonel ve turistik etkinlik haline gelmiştir. Günümüz dünyasında bu etkinliğe yönelik tırmanış bölgeleri düzenlenmekte ve yönetilmektedir. Bu çerçevede, kaya tırmanışı bölgelerinde, doğal ve kültürel kaynak değerlerinin korunması ve aynı zamanda ziyaretçi memnuniyetinin sağlanması, doğru planlama yaklaşımları ve ziyaretçi yönetim stratejileri geliştirilebilmesi için rekreasyonel taşıma kapasitesi analizlerinden faydalanılmaktadır. Rekreasyonel taşıma kapasitesi çerçevesinde sosyal taşıma kapasitesi kavramı özellikle sosyal bilimlere yönelik çalışmalarda destinasyon planlaması için yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu kavram, rekreasyon deneyim kalitesinde düşüşlere sebep olmaksızın gerçekleştirilen rekreasyonel kullanım miktarının üst düzeyi olarak ifade edilmektedir. Yapılan bu çalışmada, önemli bir sportif tırmanış bölgesi olan Geyikbayırı'nın sosyal taşıma kapasitesi, görsel araştırma yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Özellikle kırsal alanlarda sosyal taşıma kapasitesi hesaplanmasında kullanılan bu yöntemle, bölgedeki ziyaretçilerin kalabalık algılarına yönelik standartlar belirlenmiştir. Bu sayede, bölgenin sürdürülebilir çerçevede yönetilmesine yönelik önerilerin getirebileceği düşünülmektedir. Görsel araştırma metodu kullanılarak hazırlanmış anket formları içerisinde bulunan sorulara verilen yanıtlar nitel veri analiz yöntemleri kullanılarak, kaya tırmanışı yapan katılımcıların kalabalık algılarına yönelik ilgili anketten elde edilen veriler ile SPSS 22 (Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı) kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi aşamasında, frekans (f) yüzde (%) ortalama (X) ve standart sapma (Ss) gibi tanımlayıcı istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Değişkenlerin ikili karşılaştırmaları Ki-kare (Pearson Chi-Square ) değeri p<0,05 düzeyinde önemlilik arz eden ilişkiler belirlenmiştir. Bu çalışmada, Antalya Geyikbayırı tırmanış bölgesinde rekreasyon amaçlı kaya tırmanışı faaliyetleri incelenmişdir. Kaya tırmanışı faaliyetine katılan bireylerin bu faaliyete yönelik kalabalık algılarını belirleyerek bu doğrultuda tırmanış bölgesinin sürdürülebilirliği yaklaşımı ile kaya tırmanışı faaliyetlerine yönelik önerilerde bulunulmuş, uygulanabilir bir yönetim yaklaşımı uygulamak ve rekreasyon amaçlı kullanılan bir kaya tırmanışı bölgesindeki kalabalık standardı belirlenmiştir.