Rektum kanserlerinde radyoterapi uygulamalarında alan dışına saçılan radyasyonun testis dozuna etkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Rektum kanseri tanısıyla radyoterapi uygulamalarında tedavi alanı dışına saçılan radyasyonun testis dozuna etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Metod: Çalışmada kullanılacak olan insan benzeri fantom için testis yapısı oluşturuldu. Oluşturulan bu yapı fantom üzerine sabitlendi. Tedavi planlaması için bigisayarlı tomografi cihazıyla insan benzeri fantomdan kesitsel görüntüler elde edildi. Elde edilen görüntülerle rektum kanseri tanısıyla tedavi edilecek olan insan benzeri fantom hasta için Precise tedavi planlama sisteminde 18MV enerjisi kullanılarak günlük 180 cGy tedavi dozu ile 28 fraksiyon üç boyutlu konformal radyoterapi planı tasarlandı. Tedavi uygulanması esnasında tedavi alanı dışında kalan testislerin aldığı perifer radyasyon dozu TLD ve gafkromik filmler testis benzeri yapının belirli noktalarına yerleştirilerek ölçülmdü. Bu doz ölçüm işlemleri tekrarlanarak farklı dozimetrik araçların verileri üzerine istatistiksel değerlendirme yapılmıştır. Bulgular: İnsan benzeri fantom üzerine yerleştirilen testis benzeri yapıda işaretlenen noktaların TLD ile ölçümünde, tüm tedavi sonucunda alan kenarına en yakın olan noktanın aldığı doz 206 cGy ve en uzak noktanın aldığı doz ise 82 cGy dir. Yine bu noktaların TPS verisinin ölçüm dozuyla farkı sırasıyla % -0,6 ve %-17,5 olarak bulunmuştur. EBT3 filmlerin sonucu TPS ve TLD ölçümlerinden farklı çıkmıştır. Tartışma: Ölçümlerde elde ettiğimiz veriler ile rektum radyoterapisi uygulanan hastalar için alan dışında kalan testislerin aldıkları dozu önceden belirlemek gerektiği ve bunun için ise TPS verisinin yüksek oranlarda belirsizlik içerebileceği dolayısıyla bu verilerle alan dışı dozların tayin edilmesinde de belirsizlikler olabileceği sonucuna varılmıştır. Burdan yola çıkarak rektum radyoerapisinde kullanılan tedavi enerjisine ve alan boyutlarına bağlı olarak alan dışı dozları belirlerken önceden yapılacak tedavi alanı dışındaki bölgeler için alınacak ölçüm sonucunda oluşturulacak protokoller ile testis dozları öngörülmelidir. Gerekirse testis koruyucu kullanılarak testislerin aldığı dozlar düşürülmelidir.