Doğu Akdeniz’de enerji güvenliği’nin Türkiye, Kıbrıs, İsrail ve Mısır bağlamında incelenmesi

Abstract

Dünya nüfusunun artması, enerjiye olan ihtiyaçları da sürekli arttırmaktadır. Artan enerji talebi enerji güvenliği tanımlamalarının yapılmasına neden olmuştur ve uluslararası ilişkiler literatürüne girmesini sağlamıştır. Sadece askeri boyutta yapılan güvenlik tanımlamaları, içerisine enerji güvenliği kavramını da dahil ederek genişleme sürecine girmiştir. Bu nedenle enerji güvenliğini tanımlamak ve anlamak öncelikle enerji tanımlamasıyla olmuştur. Enerji, insanlığın yaşamını kaliteli sürdürmesini sağlayan buna bağlı olarak dünya savaşlarının, devletlerin birbirleriyle çatışma halinde olması ve işgallerin yaşanması demektir. Buna bağlı olarak enerji kavramı, devletlerin küresel politikalardaki rollerini kullanma kabiliyetidir. Enerjiyi elinde bulunduran devletler küresel ekonomilerde aktif rol oynamaktadır. Enerjiden kaynaklı devletler arasında yaşanan çatışma ortamları, onları enerji güvenliği politikalarına yönelmesine neden olmuştur. Enerji güvenliği, enerjinin ülkeye yetmesi, güvenilir olması, zamanında ulaşılması, temiz ve kaynakların çeşitliliği, yerli kaynakların kullanılması, kesintisiz ve kaliteli bir enerji olarak tanımlanmıştır. Yapılan bu enerji güvenliği tanımlamasını son dönemlerde Doğu Akdeniz enerji keşiflerinin gündeme gelmesiyle daha sık kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Enerji güvenliği üzerine yapılan tartışmalar; Doğu Akdeniz Bölgesi'nin yeni enerji keşiflerinin olması bölge devletlerinin ve küresel aktörlerin yüzünü bu alana çevirmesine neden olmuştur. Tezin konusu olan ; Doğu Akdeniz enerji güvenliği bu açıdan önem arz etmektedir. Bölgedeki enerji keşifleri , yeni keşfedilen kaynaklar ve tahmini rezervlerin ortaya çıkışıyla birlikte Doğu Akdeniz Bölgesi tarihten bugüne gelen önemine yeni bir boyut kazandırmıştır. Kıyıdaş ülkelerin bölgedeki rolü bu açıdan çok önemlidir. Bölgede var olan Türkiye, İsrail, Kıbrıs ve Mısır gibi Doğu Akdeniz'e sınırı olan ve enerji kaynaklarının bu bölgelerin münhasır ekonomik bölgelerinde bulunması bu devletlerin enerji görünümlerini değiştirmiştir. Bu devletlerin hem enerji güvenliğine hem de enerji politikalarına yönelmesini sağlamıştır. Bu nedenle Doğu Akdeniz'deki enerji güvenliği kavramı Türkiye, İsrail, Kıbrıs ve Mısır ülkelerinin enerji politikaları bağlamında irdelenecektir. Araştırmalar yapılırken literatür taraması yöntemine başvurulacak, kitaplardan, makalelerden ve internet kaynaklarından faydalanılacaktır.