Türkiye pay piyasasındaki bireysel yatırımcıların yatırım kararlarının davranışsal finansman teorileri çerçevesinde araştırılması

Abstract

Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye, gelişmiş ülkelerdeki piyasalara kıyasla daha küçük sermaye piyasalarına sahiptir. Hala gelişme evresinde ve hızla büyümekte olan bu sermaye piyasaları, doğal olarak gelişmiş ülkelerdeki benzer piyasalara göre daha farklı devinimlere sahiptir. Bu nedenle Türk piyasalarındaki yatırımcıların çoğu, bu piyasaları etkin bir getiri sağlama aracı olarak kullanabilmek için daha fazla tecrübe edinmek durumundadır. Bu tecrübesizlik sonucunda Türk yatırımcılar daha duygusal kararlar sergilemekte, bu da Davranışsal Finans alanında Türk yatırımcıları ilgi çekici bir konu haline getirmektedir. Bu çalışmada çevrimiçi ortamdaki Türk yatırımcı grupları kapsamında bir yatırımcı profili oluşturulmuş, daha sonra düzenlenen bir anket yoluyla bu yatırımcı profilinde sergilenen genel yatırım davranışları incelenmiştir. Düzenlenen anket sonucu elde edilen verilerde cinsiyetin yatırımcının almak istediği risk seviyesi üzerinde etkisi olduğuna dair bulgular vardır. Ayrıca kendilerine ait bir evi olan yatırımcıların yatırım risklerini daha az algıladıkları, yani yatırım risklerini hafife aldıkları tespit edilmiştir. Mutluluğun ise yatırım davranışında önemli bir rol oynayan risk alma eğilimi ve duygusal zeka üzerinde etkisi olduğu görülmüştür, bunun sonucunda daha mutlu olan yatırımcılar daha yüksek risk alma eğilimi sergilemekte ve daha fazla duygusal yatırım kararları almaktadır. Kayda değer bir diğer sonuç ise gelir seviyesi arttıkça duygusal zeka düşmekte, bu da yatırım kapsamında daha az duygusal davranışlara neden olmaktadır. Gelir seviyesi, risk algısını da aynı biçimde etkilemektedir; yüksek bir gelir seviyesi yatırımcıda düşük bir risk algısına neden olmakta ve yatırım risklerinin hafife alınmasına yol açmaktadır.