Antalya civarındaki Permiyen-Triyas geçişinin sedimantolojik, petrografik ve jeokimyasal açıdan incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında Antalya ili civarında mostra veren ve Permiyen-Triyas geçişine karşılık gelen kayaçlar incelenmiştir. Tez kapsamında sığ denizel çökellerden oluşan iki adet sınır kesitinde detaylı çalışmalar yapılmıştır. İncelenen kesitler sırasıyla, Geç Permiyen Pamucak formasyonu ve Erken Triyas Kokarkuyu formasyonundan oluşan Kemer kesiti; Geç Permiyen Yüğlüktepe formasyonu ile Erken Triyas Sapadere formasyonundan oluşan Gazipaşa kesitidir. İnceleme kapsamında ilgili kesitlerden alınan örneklerin sedimantolojik ve petrografik özellikleri belirlenmiş ve jeokimyasal analizleri (duraylı izotop ve element analizleri) gerçekleştirilmiştir. Duraylı izotop analizleri sonucunda iki kesitten alınan örneklerin δ13C (VPDB) ve δ18O (VPDB) değerleri belirlenmiştir. Kemer kesiti δ13C değerleri +0.4‰ ile +5.3‰ arasındayken δ18O değerleri ise -6.7‰'den -2.7‰'e kadar değişmektedir. Kemer kesiti δ13C değerlerinin kesit boyunca gösterdiği değişimle birlikte ölçülen sınır değerleri, dünya genelindeki diğer sınır kesitleri ile benzerlikler sunmaktadır. Bu durum Kemer kesiti δ13C sonuçlarının ilksel deniz suyu değerlerini yansıttığını işaret etmektedir. Gazipaşa kesiti δ13C değerleri -9.4‰ ile +1.8‰ arasındayken δ18O değerleri ise -10.6‰'den -4.4‰'e kadar değişmektedir. Bu kesitten elde edilen δ13C ve δ18O değerleri Kemer kesitine göre daha geniş bir aralıkta değişim sunmaktadır. Kemer kesitinden elde edilen uranyum konsantrasyonu ve Ce anomalisi (Ce/Ce*) depolanma ortamındaki redoks koşullarını değerlendirmek için kullanılmıştır. Kemer kesiti kireçtaşı örneklerindeki U konsantrasyonu 0.1 ile 7.5 ppm arasında değişmektedir. Permiyen sonunda U konsantrasyonunda meydana gelen düşüş (2.9 ppm'den 0.1 ppm'e kadar) oksijensiz ya da az oksijenli depolanma koşullarına işaret etmektedir. Kemer kesiti örneklerinin PAAS (Post-Archean Avustralian average shale)'a göre normalize edilmiş nadir toprak element (NTE) dağılımları orta NTE (Sm-Ho) açısından zenginleşme ve hafif bir Ce anomalisi ile karakterize edilmektedir. Ce/Ce* değerleri 0.34 ile 0.97 arasında hesaplanmıştır.