Batı Akdeniz bölgesinde yem fabrikalarında büyükbaş karma yem üretiminin optimizasyon araştırması

Abstract

Bu çalışmada, yem fabrikalarında üretilen sığırcılık karma yemlerinin yem hammadde maliyetlerinin, doğrusal programlama kullanılarak bulunan optimizasyon sonuçlarıyla karşılaştırılması yapılmıştır. Bu amaçla, Batı Akdeniz bölgesindeki yem fabrikalarıyla bire bir görüşmelerle anket çalışması yapılmış, elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırmada ayrıca karma yem üreten fabrikaların temel özellikleri ve yem hammaddesi tedarik şekilleri belirlenmiş, üretim teknolojilerinin kullanım düzeyleri tespit edilmiştir. Analizler Batı Akdeniz Bölgesinde faaliyette bulunan her bir (5) fabrikada üretilmesi durumu gözetilerek, (1) buzağı başlangıç yemi, (2) buzağı büyütme yemi, (3) sığır süt yemi ve (4) sığır besi yemi için yapılmıştır. Bu yem çeşitlerinden kapsama alınan fabrikalardan birinde 1, diğerinde 2 yem çeşidi üretilmediği için toplam 17 doğrusal programlama modeli hazırlanıp çözümlenmiştir. İncelenen fabrikalarda 1 kg karma yemin hammadde maliyetinin, buzağı başlangıç yeminde 0,75 TL ile 0,86 TL arasında ve buzağı büyütme yeminde 0,83 TL ile 0,90 TL arasında, sığır süt yeminde 0,81 TL ile 0,87 TL arasında ve sığır besi yeminde 0,69 TL ile 0,81 TL arasında değiştiği belirlenmiştir. Analiz sonucunda mevcut yem hammadde maliyetleri ile optimizasyon sonuçları arasındaki farklılıklar, 100 kg karma yem için karşılaştırıldığında, farklılık 4 yemde 1 TL'nin altında, 7 yemde 1,0-5,1 TL arasında, 3 yemde 5,1-10,0 TL arasında ve kalan 3 yemde de 10 TL'nin üzerinde bulunmuştur. Bu değerler yem üreten fabrikaların optimum koşullara yakın yem üretenlerinin yanında optimuma yakın olmayan yem üretimlerini göstermektedir.