Yerel biber gen kaynaklarının fenolojik ve morfolojik özelliklerinin araştırılması ve soğuk stresi açısından fenotiplenmesi

Abstract

Bu çalışmada 23 yerel biber (Capsicum annuum L.) gen kaynağı ve 9 adet ticari çeşit olmak üzere toplam 32 adet genotipin UPOV ve IPGRI kriterlerine göre fenolojik ve morfolojik karakterizasyonu ile soğuk stresi açısından fenotiplenmesi amaçlanmıştır. Yerel biber gen kaynakları Batı Anadolu Bölgesinde farklı il ve ilçelerin temin edilmiştir. Bazı yerel genotiplerde çimlenme olmaması nedeniyle çalışmaya 26 adet genotip ile devam edilmiştir. Fide döneminde ilk yaprak oluşumundan itibaren sıcaklık 25˚C'den 5˚C'ye kademeli olarak belirli süre düşürülmüştür ve 5˚C'de ise 24 saat bekletilerek fide dönemi soğuk zararı tespiti yapılmıştır. Büyüyen fideler sera koşullarına aktarılmıştır. Genotipler sera koşulları ve fide dönemi olmak üzere 50 özellik bakımından incelenmiştir. Yapılan gözlem verilerini değerlendirmek için SPSS istastik programı kullanılmıştır. Temel koordinat analiz, UPGMA ve Ward's tekniği ile oluşturulan dendogramlar ile genotipler 6 gruba ve her grupta birden fazla alt gruplara ayrılmıştır. Üzerinde çalışılan karakterler açısından yerel biber genotipleri arasında polimorfizm olduğu belirlenmiştir. Yerel gen kaynaklarının ticari çeşitlere göre fenolojik ve morfolojik özellikler bakımından farklı soğuk stresine tolerans açısından üstün olduğu tespit edilmiştir. Takoz oranı düşük olması ile MGL-14 ve BRS-23, verimlilik bakımından MNS-18 ve AYD-21 yerel genotipleri ön plana çıkmaktadır.