Budama artıklarının peletlenmesi, peletleme parametrelerinin belirlenmesi ve yanma sonu gaz emisyonlarının ölçülmesi

Abstract

Ülkemiz meyve üretiminde önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır. Meyve bahçelerinden her yıl önemli miktarlarda budama artığı ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan artıkların değerlendirilmesinin ülke ekonomisine büyük katkılar sağlama potansiyeli bulunmaktadır. Bu çalışmada, zeytin, nar ve bağ yetiştiriciliğinde budama işlemleri sonucu ortaya çıkan biyokütle artıkları iki farklı nem (%10-12 ve %14-16) ve üç farklı parçacık boyutunda (2,4 ve 6 mm) peletlenmiştir. Araştırmada peletleme parametrelerinin belirlenmesi kapsamında pelet yığın yoğunluğu, pelet parça yoğunluğu, mekanik dayanıklılık direnci, basınç direnci, gerilme direnci ve nem alma direnci gibi fiziksel özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca peletleme makinesinin üretim kapasitesi hesaplanmış ve elektrik tüketimi ölçülmüştür. Yanma sonu gaz emisyonları için ticari amaçla üretilmiş bir pelet sobası kullanılmıştır. Peletler; üç farklı üfleme hızında yakılarak yanma sonucu atmosfere salınan baca gazı emisyon değerleri, baca gazı sıcaklığı ve yanma verimi elektrokimyasal baca gazı analizörü ile ölçülmüştür. Çalışma sonunda, materyal çeşidine ve nem içeriğine bağlı olarak ortalama 6 mm çapında silindirik peletler üretilmiştir. Peletleme makinesinin üretim kapasitesi 23 ile 83 kg.h-1 arasında değişmektedir. Peletlerin yığın ve parça yoğunluğu ise sırası ile 521-793 kg.m-3 ve 981-1338 kg.m-3 arasında değiştiği belirlenmiştir. Nem içeriği arttıkça yoğunluk değerleri azalmıştır. Zeytin, nar ve bağ peletlerinin yakılması sonunda en düşük CO emisyon değerleri sırasıyla 103, 55 ve 897 ppm, en düşük NOX emisyon değerleri sırasıyla 6, 10 ve 46 ppm ve en düşük baca gazı sıcaklığı değerleri sırasıyla 63, 147 ve 158 °C olarak tespit edilmiştir.