Antalya Müzesi’nde teşhirde bulunan etnografik tekstil ürünlerinin konservasyon sorunu ve çözüm önerileri

Abstract

Kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan tekstil ürünleri, tarihimizle ilgili önemli ipuçları taşımaktadır. Geleneksel tekstil ürünleri toplumların yaşam tarzlarını, sosyal ve ekonomik statülerini, teknolojik gelişmeleri ve gelenek göreneklerinin yansıtıcı ögelerini barındırmaktadır. Tekstil ürünlerinin günümüze ulaşan örneklerinin az olmasının en büyük nedeni organik yapılarının, taş ve metal gibi diğer materyallere göre bozulmaya daha elverişli olmasıdır. Müzelerde ve özel koleksiyonlarda yer alan tekstil ürünlerine gerekli temizlik ve koruma şartları sağlanırken, ailelerinden kalan tekstil ürünlerini evlerinde muhafaza etmeye çalışan kişiler için uygun şartları sağlamak mümkün olamamaktadır. Temizleme, koruma ve saklama koşullarındaki bilgi eksikliği, fiziki koşulların yetersizliği gibi nedenlerle birçok ürünün sonraki nesillere aktarımı imkansız hale gelmektedir. Türkiye'nin sahip olduğu tekstil mirası göz önüne alındığında, konservasyon ve restorasyon konusunda yapılan çalışmaların yetersizliği görülmektedir. Özellikle tekstil ürünlerinin restorasyonu, alanında uzman elemanların yetersizliği, altyapı ve malzeme eksikliği gibi nedenlerden dolayı tam anlamıyla yapılamamaktadır. Bu şartlar altında çalışan konservasyon ve restorasyon laboratuvarında, konservasyon konusu daha da önem kazanmaktadır. Günümüze ulaşan tekstil ürününün en azından mevcut halini koruyabilmek adına konservasyon çalışmaları ön planda tutulmaktadır. Türkiye'de birçok müzede tekstil konservasyonu laboratuvarı bulunmakta ancak çalışma ve saklama koşullarındaki yetersizlikler konservasyon çalışmalarını sekteye uğratmaktadır. Bu çalışmada Antalya Müzesi Etnografya Bölümü'nde bulunan tekstil ürünlerinin envanteri, depolama ve sergileme koşulları, konservasyon çalışmaları incelenip, örnek tekstil konservasyon laboratuvarları ile birlikte değerlendirilerek problemler tespit edilmiştir. Bu problemlerin çözümü adına öneriler sunarak çalışma tamamlanmıştır.