Değişken kamu yönetimi anlayışında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin kamu politikalarının değerlendirilmesi: Avrupa ve Türkiye örneği

Abstract

Gelişen ve hızla büyüyen teknoloji, Dünyadaki çoğu ülkenin çalışma hayatlarına dair düzenlemelerini etkilemektedir. İş hayatındaki ileri teknolojilerin kullanılması, belli bir standardın yakalanması, çalışma koşullarında iyileştirmeler sağlanması, mesleki eğitimlerle çalışma hayatına dair sağlık ve güvenliğin farkındalığının arttırılması gibi konular ise iş sağlığı ve güvenliği alanının ortaya çıkması ile temelini atmıştır. Osmanlı Devleti döneminden günümüze kadar olan süreç içerisinde meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıklarının, hazırlanan birçok kanun ve belgelerle önlenmesi hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra Lonca sistemiyle başlayarak, Dilaverpaşa Nizamnamesi, Maadin Nizamnamesi, Mecelle, Ereğli Maden Havzası gibi belgelerde öncelik, işçi lehine yapılan düzenlemelere verilmiştir. 1930' lu yılların ortasına gelindiği zaman ise, sanayileşmenin ilk adımlarının atılmasıyla beraber iş sağlığı ve güvenliği adına detaylı düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet' in kurulması ile beraber yapılan Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve çeşitli İş Kanunları (3008, 1475, 4857, 63331 sayılı İş Kanunları gibi), önceki düzenlemelerin aksine işin yapım sürecinde önemli olan üç sosyal tarafın yani işçi, işveren ve devletin de sorumluluk ve yükümlülüklerine yer vermiştir. İş sağlığı ve güvenliği alanında Türkiye ve Avrupa ülkelerinde gerçekleşen olumsuz olaylar göz önüne alınarak birçok düzenleme ve politikalar yapılmıştır. Yapılan bu düzenlemeler sadece çalışma hayatını etkilemekle kalmayıp, ülkede yaşayan tüm insanları da kimi zaman doğrudan kimi zaman dolaylı bir şekilde etkilemektedir. Başta maden ve inşaat sektörleri olmak üzere çeşitli iş alanlarında ortaya çıkan iş kazaları ve meslek hastalıklarının nasıl önlenmesi gerektiği ve nasıl bir yol izlenmesi gerektiği, geçmişten bu yana yapılan iş hayatına dair politikaların etkileri bu tezin amacını oluşturmaktadır. Aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliğine yönelik 1833'te İngiltere' de çıkarılan Fabrikalar Yasası bu alanda yapılan diğer çalışmalara önemli bir yön verdiğinden tez içerisinde İngiltere' ye dair iş sağlığı ve güvenliği düzenlemelerine de yer verilmektedir.