Öğretmenlerin eşli ruminasyon ve öz-duyarlık düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın öncelikli amacı öğretmenlerin cinsiyet ve çalışma yılı ile eşli ruminasyon ve öz-duyarlılık düzeylerinin mesleki tükenmişlik düzeylerindeki yordayıcı rolünün incelenmesidir. Araştırmada ayrıca cinsiyet ve çalışma yılının öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi de amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenlerini, cinsiyet, çalışma yılı, eşli ruminasyon ve özduyarlık oluşturmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleridir. Araştırma evrenini Antalya ilinde görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Kumluca, Kepez, Muratpaşa ve Konyaaltı ilçelerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu oluştururken kolay ulaşılabilen okullar seçilmiş ve veri toplama araçları 2015-2016 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Döneminde bu okullarda görev yapan gönüllü öğretmenlere uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 212 kadın, 118 erkek olmak üzere toplam 330 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin çalışma yılı 1 ile 39 yıl arasında değişmektedir. Araştırma verilerinin toplanmasında Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formu, Eşli Ruminasyon Ölçeği, Öz- Duyarlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. T testi analizi sonucunda erkek öğretmenlerin duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık puanlarının kadın öğretmenlere göre anlamı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda cinsiyet ve çalışma yılının mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlığı anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür. Eşli ruminasyonun, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutunu da anlamlı bir şekilde yordamadığı, özduyarlığın ise beş alt boyutunun (öz- sevecenlik, öz- yargılama, izolasyon, bilinçlilik, aşırı özdeşleşme, paylaşımların bilincinde olma) arasından aşırı özdeşleşmenin, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duygusal tükenme ve kişisel başarısızlığı; öz- duyarlığın beş alt boyutunun arasından öz- yargılamanın, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duygusal tükenme ve duyarsızlaşmayı anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür.