Datça hurması (Phoenix theophrasti-Phoenix theophrasti subsp. golkoy)nın çimlenme ve fidanlanmanın farklı yetiştirme ortamlarında büyüme özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma; Antalya'nın Kumluca İlçesi-Karaöz'de doğal olarak yetişmekte olan Phoenix theophrasti ile Muğla'nın Bodrum İlçesi'nin Göltürkbükü Beldesi'nde doğal olarak yetişen P.theophrasti subsp. golkoy taksonlarına ait tohumların çimlenme ve fidanların farklı yetiştirme ortamlarındaki büyüme özelliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma iki aşamalı olarak planlanmış, birinci aşamasında ilk olarak taksonların bazı tohum özellikleri saptanmış, petri kaplarında çimlenme denemesi yapılmış, viyollerde farklı zamanlarda (Şubat ve Nisan) Kum+Torf (2:1 hacimsel) karışımından oluşan çimlenme ortamına ekilen tohumların çıkış özelliklerine takson ve ekim zamanının etkisi belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, 3 litrelik saksılara doldurulmuş Tınlı toprak+Yanmış çiftlik gübresi+Kum (2:1:1 hacimsel), Torf+Perlit (2:1 hacimsel), Torf+Kum (2:1 hacimsel) karışımından oluşan yetiştirme ortamlarına doğrudan ekim yapılarak elde edilmiş P. theophrasti fidanlarının büyüme özellikleri üzerine takson ve yetiştirme ortamının etkileri araştırılmıştır. Çimlenme testinde aralarında istatistiksel anlamda fark olmaksızın taksonlarının çimlenme oranlarının %95,0-96,0 arasında değiştiği saptanmıştır. Çıkış denemelerinde takson (yöre) ve ekim zamanının çıkış özellikleri üzerinde istatistiksel anlamda önemli düzeyde etkili olduğu belirlenmiştir. Taksonlar arasında %83,4 ile en yüksek çıkış oranı Nisan ayında ekilen Phoenix theophrasti subsp. golkoy (Göltürkbükü/Bodrum) taksonu tohumlarında tespit edilmiştir. Yetiştirme ortamlarının fidan büyüme özelliklerine etkisi ile ilgili sonuçlar, denemede incelenen yaprak sayısı, yaprak boyu ve yaprak eni gibi büyüme özellikleri ile yaprak besin elementi içeriklerinde takson, yetiştirme ortamı ve bu iki değişkenin interaksiyonundan kaynaklanan istatistiksel anlamda önemli farklılıklar olduğunu göstermiştir. Takson ve yetiştirme ortamı interaksiyonu düzeyinde en iyi büyüme özelliklerini; Tınlı toprak+Yanmış Çiftlik Gübresi+Kum (2:1:1 hacimsel) karışımından oluşan yetiştirme ortamlarında Phoenix theophrasti (Karaöz/Kumluca) fidanlarının gösterdiği saptanmıştır.