Neoliberalizm ve çevreci hareketler : Sinop-Gerze termik santral örneği

Abstract

Neoliberal küreselleşme çağında küresel-ulusal-yerel ölçeklerarası hiyerarşik bağın ortadan kalkmasının bir göstergesi neoliberal hegemonyanın karşısında gelişen yerel-ekolojik karakterli hareketlerin karşı-hegemonya potansiyelinin artması olmuştur. Giderek artan bu potansiyeli anlamlandırabilmek, neoliberal küreselleşme çağının çözümlenmesinin temel koşullarından biri haline gelmiştir. Ne var ki neoliberalizm ile yerel-ekolojik karakterli hareketler arasındaki ilişkinin çözümlenmesi farklı bakış açılarına göre değerlendirildiğinden birtakım problemli unsurlar içermektedir. Bu çalışma ise Gramsci'nin hegemonya/karşı-hegemonya kavramlarını kullanarak neoliberal yeniden yapılanma sırasında gerçekleşen devlet, siyaset ve sınıflararası ilişkilerin yereldeki bağlantılarını tespitini hedeflemekte, bu kapsamda, geç kapitalizm koşullarında küresel, ulusal ve yerel ölçeklerin birbiriyle ilişkilerini Anadolu Grubu tarafından yapılmak istenen Gerze Termik Santral Projesinde yaşanan süreç üzerinden incelemektedir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, geç kapitalizm ya da yeni emperyalizm aşamasındaki neoliberal birikim stratejisi ve hegemonik projeler arasındaki ilişki Gramsci'nin hegemonya ile karşı-hegemonya kavramları üzerinden tartışmaya açılmıştır. Çalışmanın kavramsal çerçevesinin belirtileceği bu bölümde yerel-ekolojik toplumsal hareketlerin yapısı değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, Türkiye'deki neoliberalleşme süreci anlatılmış ve küresel ile ulusal ölçeklerarasındaki bağlantılar somutlaştırılmıştır. Son bölümde ise ölçeklerarasındaki ilişkilerin yerel ölçekteki yansımaları yerel-ekolojik karakterdeki bir toplumsal hareket olan Gerze Termik Santral Projesine karşı oluşan tepkiler üzerinden aktarılmıştır.