Kazakistan-Rusya-Belarus gümrük birliği anlaşmasının Kazakistan’ın dış ticareti üzerine etkisi

Abstract

Gümrük Birliği, üye ülkelerin arasındaki ticarette her türlü gümrük vergisi ya da eş etkili vergi, resim, fonlar ve benzerler ile her türlü miktar kısıtlamalarının kaldırıldığı, üçüncü ülkelere yönelik ortak gümrük tariflerinin uyguladığı bütünleşme modelidir. Gümrük birliklerine üye ülkeler arasında gümrük vergilerin kaldırılması ve serbest ticaret alanının genişlemesi sonucunda refahı artırıcı gelişmeler olduğu gibi, üçüncü ülkelere karşı uygulanan gümrük vergileri nedeniyle refahı azaltıcı etkinler de oluşabilmektedir. Bu çalışmada, Kazakistan Rusya ve Belarus arasındaki Gümrük Birliği anlaşmasının, Kazakistan'ın dış ticareti üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada, Kazakistan'ın dış ticaret verileri Gümrük Birliği öncesi ve sonrası olmak üzere iki ayrı döneme ayrılarak test edilmiştir. Bu amaçla, gümrük birliği öncesi dönem için 2004-2009 yılları verileri, gümrük birliği sonrası dönem için de 2010-2015 yıllarına ilişkin verileri ayrı ayrı tasnif edilerek analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, Kazakistan, Rusya ve Belarus arasındaki Gümrük Birliği anlaşmasının, Kazakistan'ın dış ticaretine pozitif bir etki yapmadığı kanaatine ulaşılmıştır.