Gaguz Balladaları/Türküleri (M. A. Durbaylo’nun metinleri) metin aktarma ve inceleme

Abstract

Bu çalışmada M. A. Durbaylo'nun "Ballada Türküleri" adlı derleme eserindeki balladalar, metin aktarması ile motif ve şekil incelemesi yapılarak bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Eserdeki balladalar, Gagauz Türkçesiyle kaleme alınmış olup Gagauz Türklerinin hayatlarıyla, yaşama biçimleriyle ve dünyaya bakışlarıyla yakından alâkalıdır. 1991 yılında yayımlanan bu eseri Durbaylo, 1970-1990 yılları arasında Gagauzya'nın muhtelif bölgelerindeki Gagauz köylerinden yaptığı derlemelerden oluşturmuştur. Balladalar, Balkan halklarına ait bir türkü tarzıdır ve yaşanmış bir olaya dayanır. Ancak burada şekil olarak Balkanlar'daki halkların edebiyatlarına ait birtakım şekil unsurlarını görsek de içerik olarak Gagauzların eski dönemlerine ait hayat anlayışlarını, gelenek ve göreneklerini, tarihini, dünyaya bakışlarını, inançlarını ve onların ortak Türk tarihine ve Türk dünyası edebiyatına ait izlerini canlı bir şekilde bulmak mümkündür. Çalışmada Gagauz tarihi, folkloru ve balada türü hakkında bilgiler verilip, balladalar şekil incelemesi ve motif incelemesine tabi tutulmuştur. Metinler, Gagauz Türkçesiyle olanları normal harflerle, Türkiye Türkçesiyle olanları ise italik harflerle verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Gagauz Türkçesiyle ve Kiril harfleriyle yazılı bulunan bu metinleri Latin alfabesine ve Türkiye Türkçesine aktarıp üzerinde birtakım değerlendirmelerde bulunmaktır. Türk dünyasının bir parçası olan ve Türk dünyasında örneği yok denecek kadar az bulunan Gagauz Türklerinin bu balladaları, Türk dünyasının edebiyatının içine dahil etmek ve Gagauzların geçmişine ait bilgilere bu kanaldan ulaşmak suretiyle Türk dünyasını ve bilim dünyasını bu eserden ve dolayısıyla bu balladalardan haberdar etmektir.