Moskova-Pekin siyasi ilişkilerinde enerji faktörü 2000-2015

Abstract

Rusya Federasyonu-Çin Halk Cumhuriyeti çok boyutlu ilişkilerinin tarihten günümüze en iyi dönemini yaşadığı söylenebilir. Dünyanın ikinci büyük petrol tüketicisi ve büyüyen bir doğal gaz tüketicisi olan ÇHC ile dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi ve en büyük doğal gaz tedarikçisi RF, enerji alanında karşılıklı çıkar odaklı iyi bir uyum oluşturmaktadır. Nitekim iki ülke ilşkileri 21. yüzyılda yeni bir ivme kazanmıştır. Ancak, RF-ÇHC enerji ilişkilerinin düzeyi coğrafyalarının ve ekonomilerinin getirmiş olduğu yakınlık seviyesine henüz ulaşmamıştır. RF-ÇHC enerji ortaklığı çerçevesinde petrol ve doğal gaz alanlarında özellikle son yıllarda kayda değer gelişmeler kaydedilmiştir. Esas mesele, RF-ÇHC enerji işbirliğinin daha üst düzey bir seviyeye ulaşıp ulaşmayacağı tartışmasıdır. RF-ÇHC ilişkilerini beklemekte olan gelecekteki sınamaların çoğu; Amerika Birleşik Devletleri'nin politik hamleleri, Orta Asya'da gerçekleşmesi muhtemel siyasi değişimler, Orta Doğu'daki kaos ve diğer sınıraşan sorunlar gibi öngörülemeyen küresel gelişmelere bağlı olacaktır. İki ülke arasındaki ekonomik-finansal açıklık giderek artmasına rağmen, bu durum ikili arasında bir gerilime yol açmadığı gibi işbirliklerini de kısıtlamamaktadır. Tam tersine, Ukrayna krizi sonrası iki ülkenin yakınlaşması olumlu yönde ivme kazanmıştır. RF ve ÇHC arasındaki bu gelişmeyi açıklayabilmek ve anlayabilmek için bunlar arasındaki ilişkilerin ikili, bölgesel ve küresel ölçekte değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Gelişen RF-ÇHC ilişkilerini daha iyi analiz edebilmek için iki ülke arasındaki güvensizlik, birbirini yanlış anlama ve rekabet de dikkate alınmalıdır. Nihayetinde, RF-ÇHC ortaklığını daha iyi değerlendirebilmek için iki ülke ilişkilerinin, dış politika konseptlerine nasıl uyum sağladığını anlamak gerekmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, esasen iki ülkenin enerji ortaklığının siyasi ilişkilerine yansımasını incelemeyi hedeflemektedir. Buna ilave olarak, söz konusu çalışma güvenlik, siyasi, ekonomik ve askeri ilişkilerden uluslararası gelişmelere kadar geniş bir ölçekte iki ülkenin çıkarlarını ve politikalarını analiz etmeyi amaç edinmiştir.