Bankacılık düzenlemeleri ve sektör karlılığı ilişkisi : Türk bankacılık sektörü üzerinden bir inceleme

Abstract

Bankacılık düzenlemeleri, bankaların etkin ve güvenilir olmasını sağlayarak finansal piyasaların istikrarını korumayı amaçlayan düzenlemelerdir. Bankacılık sisteminde müdahale niteliği taşıyan her düzenleme piyasayı ekonomik açıdan etkilemektedir. Bu nedenle, istikrar sağlamaya yönelik bankacılık düzenlemelerinin kâr amacıyla kurulan bankaların kârlılığını etkileme boyutuyla incelenmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada, bankacılık düzenlemelerinin bankaların kârlılığı ve piyasa davranışı üzerindeki etkisinin değerlendirilmesini amaçlanmaktadır Çalışmada sermaye yeterliliği, likidite, toplam karşılıklar ve zorunlu karşılıklar şeklinde belirlenen temel bankacılık düzenleme araçlarıyla bankacılık sektörünün kârlılığı arasındaki ilişki incelenmiştir. Türk bankacılık sektörünün 2002-2014 dönemlerine ait üçer aylık verileri VAR yöntemine dayalı Granger Nedensellik Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bunun yanı sıra her bir bankacılık düzenlemesinin sektörün kârlılığını etkileme derecesi etki-tepki ve varyans ayrıştırma analizleri kullanılarak araştırılmıştır. Uygulamada, bankacılık düzenleme araçlarındaki değişimin kârlılık seviyesi üzerinde anlık etkiye sahip olduğu ve bu etkinin aynı dönemde kaybolduğu görülmüştür. Temel amacı istikrar sağlamak olan düzenlemelerin uzun dönemde bankaların kârlılıklarını etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen ekonometrik sonuçlar, Rekabet Kurulu'nun bankaların piyasa davranışları hakkında aldığı kararlar kapsamında da değerlendirilmiştir. Hem ekonometrik bulgular, hem de alınan hukuki nitelikteki kararlar birlikte değerlendirildiğinde istikrar sağlayıcı düzenlemelerin etkin olabilmesi için bankaların piyasa davranışların yakından izlenmesi gerektiğini söylemek mümkündür.