Yakın çift sistem U SGE’nin yüksek çözünürlülük tayflarındaki disk kaynaklı salma ve/veya soğurma yapılarının modellenmesi

Abstract

Bu tezde, tayfında Hα salması gösterdiği bilinen Algol türü sistemlerden seçilen U Sge çift sisteminin yüksek çözünürlüklü tayfsal gözlemleri yapılmış ve salma yapıları analiz edilmiştir. Sistemin tayfları ve literatür ışık eğrisi analiz edilerek, sistemin duyarlı yörünge parametreleri ve mutlak parametreleri belirlenmiştir. Buna göre, baş bileşen B7-8 tayf türünden bir anakol yıldızı ve yoldaş bileşen G2 tayf türünden bir dev yıldızdır. Soğuk yoldaş bileşen Roche şişimini doldurmuş ve sıcak baş bileşene madde aktarmaktadır. Hem bileşenlerin hem de akan bu maddenin etkileri sistemin Hα çizgilerinde kendisini göstermektedir. Tüm bu etkilerin belirlenmesi amacıyla sistemin Hα çizgileri LTE yaklaşımını kullanan SHELLSPEC kodu ile modellenmiştir. U Sge sisteminin etrafındaki yapı, çok düşük yoğunluklu bir disk, akan madde ve bu maddenin baş bileşene doğrudan çarpmasıyla oluşan sıcak leke ve yoldaş bileşenin aktivitesinin katkısından oluşmaktadır. Ayrıca, sistemdeki tüm bu etkiler kısa zaman ölçeklerinde değişkenlik göstermektedir.