XXVI Numaralı Antalya şer’iye sicil defterlerinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi 1301-1302 (M. 1883-1885)

Abstract

Bu çalışmada, 1301?1302 (M.1883?1885) yıllarını kapsayan XXVI numaralı Antalya şer'iye sicil defterinin transkripsiyonu yapılarak, dönemin idari, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik durumuna ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Antalya'nın idari taksimatı ile teşkilatının incelendiği birinci bölümde, Osmanlı Devleti'nin yönetim yapısında Tanzimat dönemi ile ivme kazanan yapısal değişiklikler bütün açıklığıyla görülebilmektedir. Sosyal ve ekonomik yapının incelendiği ikinci bölümde, Osmanlı ailesinin Antalya örneği ele alınarak, günlük yaşamda kullanılan çeşitli eşyalar, kıyafetler ve bunların nitelikleri dikkate alınarak bir takım çıkarımlarda bulunulmaya çalışılmıştır. Söz konusu dönemde Antalya'da gayrimüslim halkın, idari ve sosyal hayatın her kademesinde rol aldığı anlaşılmaktadır. Ticaret ve zanaatla uğraşan gayrimüslimler müreffeh bir yaşam sürmektedirler. Müslüman halk ise genel olarak tarım ve hayvancılık yapmaktadır. Miras hukukuna dair uygulama örneklerinin değerlendirilmesinden anlaşıldığına göre Osmanlı Devleti ile toplumunda, sosyal dayanışma ve sosyal devlet anlayışı ideale yakın bir düzeydedir. Çalışmanın son bölümünde, sosyal ve ekonomik konulara ilişkin hukuki anlaşmazlıkları içeren dava hükümleri, müderris ve hatip görevlendirmeleri ile ilgili idari tasarruflar, rü'yet-i hilal ve vakıf gibi dini ve sosyal uygulamalar incelenmiştir.