Altın oran’ın kaynakları ve sanat’a yansıması

Abstract

Altın Oran'ın geçmişi çok eski tarihlere dayanmaktadır. Sanat alanında geçmiştengünümüze birçok oran sistemi kullanılmıştır. Ancak Altın Oran diğer oran sistemlerine göre,özellikle de plastik sanatlarda çok uzun yıllar kullanılmıştır. 19. Yüzyılın başlarında,matematik alanında irrasyonel sayıların irdelenmesiyle Altın Oran tekrar ilgi odağı olmuştur.Altın Oran'ın bu kadar çok tartışma yaratmasının sebebi, kaynağının doğada da yeralmasıdır. Doğada birçok bitkinin yaprak diziliminde, gelişiminde, hayvanların anatomikyapısında, insan anatomisinde, Altın Oran sayısı 1,618... sayısı, oran olarak karşımızaçıkmaktadır.Altın Oran'ın sanat eserlerinde kullanılması ise, Mısır sanatı kadar eskidir. Dünyanınyedi harikasından biri olan Piramitlerde ve Mısır mimarisinde kullanılmıştır. YunanSanatında, Altın Oran birçok sanat eserinde karşımıza çıkmaktadır. Yunan heykellerinde,vazolarında ve mimarisinde Altın Oran ile karşılaşmaktayız. Yunan heykeltıraş Phidias'ın tambir Altın Oran uygulayıcısı olması ve yarattığı tüm eserlerde bu oran sistemine yer vermesi,1,618 sayısının isminin, ilk iki harfi olan Yunan alfabesindeki Phi (Fi) harfiyle anılmasınasebep olmuştur.Rönesans'ta sanatçılar bu oran sistemini eserlerinde kullanmak için adetayarışmışlardır. Luca Pacioli'nin ?De Divine Proportion? (İlahi Oran ) adlı eserinde AltınOran'ı anlatması ve Leonardo Da Vinci'nin kitabın resimlerini çizmesiyle, Altın OranRönesans'ta en muhteşem dönemini yaşamıştır.Altın Oran ayrıca Rönesans'tan Modern döneme kadar geçen, tarihi süreç içerisinde dekullanılmıştır. Roman döneminde; Gotik Katedrallerin, cephe düzeninde görülmektedir.Modern dönemde Le Courbusier, gelişen modern sistem ve endüstrileşmeye göre AltınOran'ı kendi yaratmış olduğu oran sistemi Modüler'e uyarlamıştır. Günümüz endüstriyeltasarımında Altın Oran veya başka oran sistemleri kullanılmaktadır. Oran olmadan tasarımınolması mümkün değildir. İnsan anatomisinde göre tasarımı yapılan hemen her üründe, AltınOran'ın izlerine rastlamaktayız.