Çeşitli stres modellerinin farklı dokulardaki antioksidan sistem üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 3 ayrı stres modelinin farklı dokulardaki antioksidan enzim aktivitelerine etkilerini, antioksidan sistemde meydana gelen değişiklikleri ve protein oksidasyonunun hangi stres modelinde ve hangi dokuda daha fazla olduğunu belirlemektir. Bu amaçla, kontrol grubu (K), hareketsizlik stresine maruz bırakılan grup (H), soğuk strese maruz bırakılan grup (S) ve hareketsizlik + soğuk strese maruz bırakılan grup (H+S) şeklinde 4 deney grubu oluşturulmuştur. Tüm grupların plazma kortikosteron düzeyleri, dokuların (beyin, karaciğer, böbrek, kalp ve mide) antioksidan enzim aktiviteleri (Cu, Zn-SOD, CAT ve GSH-Px), GSH, protein karbonil, KD ve MDA düzeyleri ölçülmüştür. Tüm stres gruplarının plazma kortikosteron düzeylerinin anlamlı derecede arttığı görülmüştür. Beyin dokusunda, Cu, Zn-SOD ve CAT aktivitelerinin K grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur. GSH-Px aktivitesi S ve H+S grubunda kontrole nazaran daha yüksek iken, H grubunda daha düşük bulunmuştur. Stres gruplarının beyin GSH düzeyleri, kontrole göre anlamlı derecede düşmüştür. Protein karbonil düzeyleri dikkate alındığında, her üç stres modelinde de arttığı görülmüştür. KD ve MDA düzeyleri stres modellerinin hepsinde de artmıştır. Tüm stres gruplarının karaciğer dokularında, Cu, Zn-SOD aktivitesinin K grubuna göre anlamlı derecede arttığı bulunmuştur. S grubunun CAT aktivitesi kontrole göre anlamlı olarak artarken, H ve H+S gruplarında azalmıştır. GSH-Px aktivitesi S grubunda kontrole göre anlamlı derecede yüksek bulunurken, diğer gruplarda herhangi bir değişme görülmemiştir. Stres gruplarının GSH düzeyleri kontrole göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Protein karbonil, KD ve MDA düzeyleri stres gruplarında kontrole göre yüksek bulunmuştur. Böbrek dokusunda ölçülen Cu, Zn-SOD ve CAT aktivitelerinin tüm stres gruplarında kontrole göre anlamlı olarak arttığı görülmüştür. GSH-Px aktivitesi, H grubunda kontrole göre düşük bulunurken, diğer stres gruplarında değişmediği görülmüştür. GSH düzeyleri, stres gruplarında anlamlı derecede düşmüş, protein karbonil düzeyleri ise en fazla H+S grubunda olmak üzere, tüm stres gruplarında artmıştır. Stres gruplarında KD ve MDA düzeylerinin en fazla H+S grubunda olmak üzere, kontrole göre anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edilmiştir. S ve H gruplarına ait kalp dokusu Cu, Zn-SOD aktiviteleri kontrole göre anlamlı derecede düşük bulunurken, H+S grubunda değişmediği görülmüştür. CAT ve GSH-Px aktiviteleri, tüm stres gruplarında anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. GSH düzeyleri, stres gruplarının hepsinde de düşmüş, protein karbonil, KD ve MDA düzeyleri anlamlı derecede artmıştır. Mide dokusunda Cu, Zn- SOD ve CAT aktiviteleri stres gruplarının hepsinde düşük bulunurken, GSH-Px aktivitesinin yüksek olduğu görülmüştür. GSH düzeyleri, stres gruplarının hepsinde kontrole göre düşük olmasıyla beraber, protein karbonil, KD ve MDA düzeylerinin stres gruplarının hepsinde de anlamlı olarak arttığı görülmüştür. Tüm dokular ve stres modelleri dikkate alındığında, Cu, Zn-SOD aktivitesindeki değişimin en fazla S grubunun karaciğer dokusunda, CAT aktivitesindeki değişimin ise en fazla H+S grubunun beyin dokusunda olduğu görülmüştür. H+S grubunun kalp dokusunda GSH-Px aktivitesindeki değişimin en fazla olduğu tespit edilmiştir. GSH düzeyindeki azalmanın en fazla S grubunun böbrek dokusunda, protein karbonil düzeyindeki artışın ise en çok S grubunun karaciğer dokusunda olduğu bulunmuştur. KD düzeyindeki en fazla artış H+S grubunun böbrek dokusunda görülürken, MDA düzeyindeki artışın aynı grubun beyin dokusunda olduğu tespit edilmiştir.