Stresin görsel uyarılma potansiyellerinde oluşturduğu değişikliklerle lipoik asidin rolü.

Abstract

Stresin, bir takım fizyolojik ve davranışsal değişikliklerine ilave olarak nitrik oksit (NO) ve lipid peroksidasyonu arttırdığı, görsel uyarılma potansiyellerinde önemli derecede değişiklikler oluşturduğu daha önceki çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu çalışmalarda, stresin görsel sistemi bariz biçimde etkilediğini ve bunda lipid peroksidasyonun önemli rolünün olabileceğini işaret etmiştir. Bununla birlikte, antioksidan olarak görev yapan lipoik asitin stres ve VEP üzerine etkileri henüz bilinmemektedir. Çalışmamız, hareketsizlik stresinin VEP'lerde oluşturduğu değişikliklerde NO aracılı üpid peroksidasyon artışının ve antioksidan lipoik asitin etkilerini aydınlatmak amacıyla planlanmıştır. Çalışmamızda 60 adet albino sıçan, her grupta 10 hayvan olacak şekilde 6 gruba ayrılmıştır: Kontrol grubu (K), Lipoik asit verilen grup (L), Hareketsizlik stresi uygulanan grup (S), Hareketsizlik stresi ve Lipoik asit uygulanan grup (LS), Aminoguanidin verilen grup (A), Hareketsizlik stresi ve Aminoguanidin uygulanan grup (AS). 21 günlük deney süresince, günde 1 saat hareketsizlik stresi uygulanmış, Lipoik asit 100 mg/kg/gün ve Aminoguanidin 50 mg/kg/gün intraperitonal olarak verilmiştir. Aynı sürede kontrol gruplarına serum fizyolojik intraperitonal olarak verilmiştir. Deney süresinin sonunda sıçanların görsel uyarılma potansiyelleri (VEPs) kaydedilmiş, biyokimyasal analizler için beyin ve retina dokuları çıkarılmıştır. Beyin ve retina TBARS düzeylerinin kontrol grubu ile karşılaştırıldığında L ve LS gruplarında azaldığı, A ve AS gruplarında değişmediği ve S grubunda ise arttığı gözlenmiştir. Beyin ve retina TBARS düzeylerinin LS ve AS gruplarında S grubuna göre azaldığı tespit edilmiştir. Beyin ve retina Süperoksit Dismutaz (SOD) aktivitelerinin L ve LS gruplarında kontrole göre, LS ve AS gruplarında S grubuna göre de önemli ölçüde arttığı dikkati çekmiştir. S ve A gruplarında sadece beyin SOD aktivitesinin kontrole göre azaldığı saptanmıştır. Bu gruplarda.retina SOD aktivitesinde herhangi bir değişikliğin olmadığı bulunmuştur. Kontrol grubuna göre beyin ve retina glutatyon peroksidaz (GSH-Px) aktivitesinin L grubunda arttığı, LS ve AS grubunda değişmediği, A ve S grubunda ise azaldığı görülmüştür. S grubuna göre beyin ve retina GSH-Px aktivitesinin LS ve AS gruplarında arttığı izlenmiştir. Beyin ve retina katalaz (CAT) aktivitelerinin bütün deney gruplarında kontrole göre azaldığı gözlenmiştir. LS ve AS gruplarının S grubuna göre beyin ve retina CAT aktivitelerinin arttığı tespit edilmiştir. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında beyin ve retina dokularında ölçülen nitrat ve nitrit değerlerinin L, LS, A ve AS gruplarında azaldığı, S grubunda ise önemli düzeyde arttığı saptanmıştır. S grubu ile karşılaştırıldığında nitrat ve nitrit değerlerinin LS ve AS gruplarında fark edilir ölçüde azaldığı bulunmuştur. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, S grubunda VEP'lerin tüm bileşenlerinin latenslerinin uzadığı saptanmıştır. LS ve AS grupları S grubu ile karşılaştırıldığında tüm bileşenlerin latenslerinin fark edilir biçimde azaldığı izlenmiştir. Tepeden tepeye genlik değerleri incelendiğinde sadece AS grubunun P2N2 genliğinin S grubuna göre arttığı bulunmuştur. Yapılan bağıntı analizleri sonucunda, VEP latenslerinin tüm bileşenleri ile beyin ve retina TBARS değerleri arasında pozitif bir ilişkinin olduğu görülmüştür.