Humik asit uygulamalının çilek bitkisinin verim ve besin maddeleri kapsamı üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Antalya yöresinde yaygın olarak kullanılmaya başlayan katı ve sıvı formdaki humik asitin çilekte verim, meyva kalitesi, yaprakların ve toprakların bitki besin kapsamları üzerine etkileri; sera denemesinde tesadüf bloktan deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak iki sene üstüste uygulanarak belirlenmiştir. Denemede humik asitle beraber 20 kg/da N, 10 kg/da P2Os ve 40 kg/da K20 düzeyindeki kimyasal gübre damla sulama ile uygulanmıştır. 0.40 X 6.7S m uzunluğundaki her bir parsele 26 bitki dikilmiştir. % 85 humik asit içeren katı formdaki humik asitin (Agrolig) kontrol, 10, 20, 30, 40 kg/da uygulamaları dikimden önce; % 1 S humik asit içeren (Blackjak) sıvı formdaki humik asitin 250, 500, 750, 1000 ml/da/ay düzeyleri damla sulamayla uygulanmıştır. Bulgulara humik asitin etkinliğini belirlemek amacıyla Varyans, Duncan testleri uygulanmıştır. Katı ve sıvı formdaki humik asitlerin meyva verimi, meyvanın ortalama ağırlığı, irilik bakımından kalite sınıfları, rengi, kurumadde ve suda çözünebilir kurumadde kapsamı, % kül kapsamı, pH ve sitrik asit kapsamı, % protein değerine ve şeker kapsamları üzerine katı humik asitin önemli etkisinin olmadığı; kaü ve sıvı formdaki humik asil kullanımının kül alkalitesi ve sıvı formdaki humik asitin sakaroz ile toplam şeker kapsamına istatistiki olarak önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir. Yaprak örneklerinin N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn ve Cu kapsamlarına katı ve sıvı formdaki humik asitlerin; yaprağın Zn kapsamına katı formdaki humik asitin önemli etkisinin olmadığı; sıvı humik asitin yaprak örneklerinin Zn kapsamına istatistiki olarak önemli etkisinin olduğu ve uygulamalarla Zn kapsamının azaldığı belirlenmiştir. Yaprak örneklerinin bir kısmında bitki besin maddelerinden Fe, Zn, ve Cu'da beslenme sorunları olduğu ve sorunun bu elementlerin topraktaki yetersizliği, Ca ve Mg kapsamlarının yüksek olması ile humik asilin kompleks yapı oluşturmasından ileri geldiği sa> olmaktadır. Kaü ve sıvı humik asitin vejetasyon sonunda alınan bitki örneklerinin tepe, kök kurumadde ve tepe/kök oram; toprak örneklerinin N, P, K, Ca, Fe, Zn, Mn, Cu ve organik madde ve sıvı humik asitin Mg kapsamları üzerine önemli etkisinin olmadığı; alman toprak örneklerinde sadece kaü humik asit uygulamalarının Mg kapsamı üzerine istatistiki olarak önemli ve azaltıcı etkisinin olduğu ve humik asitin toprakta etkili olamamasının ise toprağın kireç kapsamının yüksek olmasının neden olmuş olabileceği düşünülmektedir. Genel olarak kaü ve srvı formdaki humik asit uygulamalarının deneme koşullarında belirgin bir yarar sağlamadığı sonucuna varılmıştır.