Korunan alanlarda ekolojik risk değerlendirmesi : Alakır çayı yüzey sedimentleri örneği

Abstract

Bu çalışma Alakır Çayı'ndaki potansiyel toksik element konsantrasyonlarının belirlenmesi ve bu konsantrasyonların ekolojik risk yaratıp yaratmadığının ortaya konulması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Alakır Çayı bünyesindeki potansiyel toksik element konsantrasyonlarına ilişkin bu derece kapsamlı bir ekolojik risk araştırması literatürde henüz yoktur. Bu araştırma literatürdeki bu eksikliği gidermeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda ekolojik indeksler, çok değişkenli istatistik analizler ve CBS yazılımları kullanılmıştır. Çalışma sahasından 12 yüzey çökeli örneği ve background değerini belirlemek amacıyla ana kayadan 8 adet örnek alınmıştır. Örnekler içerisindeki potansiyel toksik element konsantrasyonlarının doğal ve antropojenik konsantrasyonlarını belirlemek için; kontaminasyon faktörü, zenginleşme faktörü, modifiye kontaminasyon derecesi, modifiye ekolojik risk seviyesi, jeoakümülasyon seviyesi, potansiyel ekolojik risk seviyesi ve toksik risk seviyesi kullanılarak risk değerlendirilmesi yapılmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre, bazı noktalarda özellikle antropojenik kaynaklı As, Cd, Pb ve Hg konsantrasyonlarının yüksek değerde olduğu görülmüştür. Bu değerlerin yüksek olmasının en önemli nedeninin tarımsal faaliyetler olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sahası için genel bir değerlendirme yapıldığında ekolojik riskin olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır.