Güney anadolu kentlerinde gymnasion olgusu

Abstract

Bir kentin demirbaşlarından biri olan gymnasion'lar sadece antrenman alanı değildir. Gymnasion bedensel eğitimin yanında ruhani eğitimin de sağlandığı bir mekandır ve yurttaşlık bilincinin temeli gymnasion'da atılmaktadır. Girit ve Sparta kökenli olduğu düşünülen gymnasion'un yönetimi gymnasiarkhos tarafından yapılmaktaydı ve gymnasiarkhos, gymnasion'a yüklü miktarda bağış yapmıştır ancak bu bağışları sadece kente faydalı olmak için değil aynı zamanda şöhret elde etmek amacıyla yapmıştır. Zeytinyağı gymnasion için çok önemliydi ve gymnasiarkhos hem dini ritüeller hem de spor karşılaşmalarındaki zeytinyağı masraflarını karşılıyordu. Gymnasiarkhos İ.Ö 5. ve 4.yy civarında bir yıllığına yerine getirilen bir leiturgia idi ancak İ.Ö 4.yy sonrasında devamlı olarak görev alınabilen bir memuriyet halini almakla kalmamış, aynı zamanda daha sonraki dönemlerde de kalıcı gymnasiarkhia şeklini almıştır. Gymnasion, Roma Dönemi'nde şekil değiştirerek hamam-gymnasion şeklini almıştır. Bu çalışmada Anadolu'nun güney bölgelerinde gymnasion olgusu yazıtlar ışığında incelenecektir. Epigrafik ve nümizmatik değerlendirme ile Lykia, Pisidia ve Kilikia bölgelerinde gymnasion olgusu ve gymnasion kategorileri, gymnasiarkhos'ların göreve geliş şekilleri, görevleri sırasındaki faaliyetleri, eikon ve çeşitli hediyelerle onurlandırılmaları, kadın gymnasiarkhos'lar ve daimî gymnasiarkhia olgusu yazıtlar eşliğinde incelenecektir. Katalog bölümünde Lykia, Pamphylia Pisidia, Kilikia bölgelerinden yazıtlar çevirilerek gymnasion olgusuna ışık tutulmaya çalışılacaktır.