Karayollarında laboratuvar koşullarında yarı rijit kaplama üstyapı dizaynı ve bu dizaynın arazi çalışmaları için modellenmesi

Abstract

Karayolu inşaatlarında inşaat ve onarım faaliyetlerinin maliyetleri oldukça yüksektir. Bu çalışmaların işçi kuvveti ve ekipman gerektirmesi, mühendislik ve bilim dünyasını en az maliyetle maksimum verim ve dayanıklı çözümler bulmaya itmektedir. Karayolu inşaatlarında alt yapı, alt temel, temel gibi inşaat çalışmalarına nazaran bitümlü üstyapı kısmının maliyet açısından daha büyük payı kapsaması, üst yapı alanında yeni araştırmalar yapılmasını teşvik etmektedir. Tez çalışmasında, laboratuvar ortamında ilk olarak, YRK için optimum harç dizaynı araştırılmıştır. Bu amaçla akışkanlık, büzülme, eğilme ve basınç dayanımı deneylerine göre harç performansı belirlenmiştir. Buna göre AT5 harç tasarımı optimum harç olarak elde edilmiştir. İkinci aşamada Karayolları Teknik Şartnamesi (KTŞ) kısım 417 'de gradasyonu belirtilen TİP 3 poroz asfalt karışımı kullanılarak, yeni bir YRK dizayn prosedürü ile Marshall numuneleri oluşturulmuş, harcın poroz içerisinde yerleşmesine bakılmıştır. Üçüncü aşamada ise gerçek sahayı temsil eden büyük kalıplar ölçeğinde YRK dökümü gerçekleştirilmiştir. Kullanılan kalıpların boyutları 2000mmx500mmx100mm'dir. Laboratuvar koşullarında elde edilen karışım ve örnekleri, asfaltı ve betonu temsil eden dayanım deneylerine tabi tutulmuştur. Tüm deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre harç tasarımının, porozun ve YRK'nın her aşamasında performansları ölçülmüştür. Dayanım, büzülme, eğilme, akışkanlık ve stabilite göstergeleri elde edilerek saha koşullarına göre modellenen örneklerle karşılaştırılmıştır.